Page 235 - Stk 2015 Bildiriler E-Kitap
P. 235
YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ KULLANIMI VE
SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZME OLAN ETKİLERİ - TÜRKİYE ÖRNEĞİ
Gül GÜNEŞ 1
Engin ASLAN2
ÖZET
Araştırmalara göre, seksenli yıllardan sonra dünyada çevre korumanın önemi artmış ve sektörler çevreye duyarlı politikalar
izlemeye başlamıştır. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütünün 2009 yılı bildirgesinde enerji verimliliğine ve çevreye
duyarlı politikalara dikkat çekilmektedir. 2012 yılı Rio +20 Konferansı sonuç bildirgesinde yenilenebilir enerji kaynakları
kullanımındaki artışın sürdürülebilir kalkınma için önemli olduğuna dikkat çekmektedir. Diğer yandan, turizm sektörü ise
çevre duyarlı enerji politikalarının uzağında kalmıştır. Uluslararası kuruluşların raporlarında; sektörün enerji ve doğal kaynak
kullanımında ilk sıralarda yer alması nedeniyle doğal kaynak koruma çalışmaları ile turizm sektörü arasında enerji
kullanımından kaynaklanan gerilimler yaşandığı belirtilmektedir.
Konaklama hizmetleri turizm faaliyetlerinin önemli unsurlarından olup sunulan hizmetler için ısınma, soğutma, pişirme,
temizlik gibi enerji kaynaklarını doğrudan etkileyen faktörler söz konusu olmaktadır. Araştırmalar bir turistin enerji
tüketiminin % 90’ının, bulunduğu destinasyon kaynaklarından karşılandığını ortaya koymaktadır. Türkiye turizm
hareketlerinin ise büyük oranda (2013 yılı % 71,49) belirli illere (6 il) gerçekleşmesi nedeniyle, yenilenebilir enerji
kaynaklarının kullanımının artırılmasının önemi ve gerekliliği ortaya çıkmaktadır.
Bu noktalardan hareketle bildiri yöntemi “nicel araştırma türlerinden olan ve bir koşulu/durumu tespit amacıyla; kurumların
herhangi bir alandaki strateji ve politikasını, programını ve operasyonlarını değerlendirme araştırması” olarak tanımlanan
“Değerlendirme Araştırması” olarak belirlenmiştir. Bu doğrultuda sürdürülebilir turizmin hedeflerinden biri olan “Kaynak
Verimliliği”nin sağlanabilmesi için “Yenilenebilir Enerji Kaynakları” yatırımlarının Türkiye turizminin sürdürülebilirliğine
olan etkileri ortaya konacaktır.
Bu doğrultuda çalışma sonuçlarına göre; 2003-2015 yılları arasında Türkiye’de “biyogaz, biyogaz (çöp gazı), biyokütle,
biyokütle (çöp gazı), çöp gazı, hidro elektrik santrali (HES), jeotermal, rüzgar enerjisi santrali (RES)” olmak üzere 879
lisanslı “Yenilenebilir Enerji Yatırımının” gerçekleştiği; bu yatırımların 154’ünün (% 17,51) yoğun turist ziyareti alan ve
nüfus bakımından yoğunluk yaşanan 6 ilde gerçekleştiği, geriye kalan 725 yatırımın (% 82,49) diğer 75 ilde gerçekleştiği
anlaşılmaktadır. Buna göre; nüfus sayısı ve turist sayısı bakımından yoğunluk yaşanan 6 ilde daha fazla sayıda yenilenebilir
enerji yatırımı yapılmasına ihtiyaç bulunmaktadır.
Anahtar Kelimeler: turizm, sürdürülebilir turizm, enerji, yenilenebilir enerji, kaynak verimliliği
1 Doç. Dr. Atılım Üniversitesi, Turizm ve Otel İşletmeciliği Bölümü Öğretim Üyesi, e-posta: gul.gunes@atilim.edu.tr
2 Gazi Üniversitesi, Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı, e-posta: aslan.engin@gazi.edu.tr
221
SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZME OLAN ETKİLERİ - TÜRKİYE ÖRNEĞİ
Gül GÜNEŞ 1
Engin ASLAN2
ÖZET
Araştırmalara göre, seksenli yıllardan sonra dünyada çevre korumanın önemi artmış ve sektörler çevreye duyarlı politikalar
izlemeye başlamıştır. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütünün 2009 yılı bildirgesinde enerji verimliliğine ve çevreye
duyarlı politikalara dikkat çekilmektedir. 2012 yılı Rio +20 Konferansı sonuç bildirgesinde yenilenebilir enerji kaynakları
kullanımındaki artışın sürdürülebilir kalkınma için önemli olduğuna dikkat çekmektedir. Diğer yandan, turizm sektörü ise
çevre duyarlı enerji politikalarının uzağında kalmıştır. Uluslararası kuruluşların raporlarında; sektörün enerji ve doğal kaynak
kullanımında ilk sıralarda yer alması nedeniyle doğal kaynak koruma çalışmaları ile turizm sektörü arasında enerji
kullanımından kaynaklanan gerilimler yaşandığı belirtilmektedir.
Konaklama hizmetleri turizm faaliyetlerinin önemli unsurlarından olup sunulan hizmetler için ısınma, soğutma, pişirme,
temizlik gibi enerji kaynaklarını doğrudan etkileyen faktörler söz konusu olmaktadır. Araştırmalar bir turistin enerji
tüketiminin % 90’ının, bulunduğu destinasyon kaynaklarından karşılandığını ortaya koymaktadır. Türkiye turizm
hareketlerinin ise büyük oranda (2013 yılı % 71,49) belirli illere (6 il) gerçekleşmesi nedeniyle, yenilenebilir enerji
kaynaklarının kullanımının artırılmasının önemi ve gerekliliği ortaya çıkmaktadır.
Bu noktalardan hareketle bildiri yöntemi “nicel araştırma türlerinden olan ve bir koşulu/durumu tespit amacıyla; kurumların
herhangi bir alandaki strateji ve politikasını, programını ve operasyonlarını değerlendirme araştırması” olarak tanımlanan
“Değerlendirme Araştırması” olarak belirlenmiştir. Bu doğrultuda sürdürülebilir turizmin hedeflerinden biri olan “Kaynak
Verimliliği”nin sağlanabilmesi için “Yenilenebilir Enerji Kaynakları” yatırımlarının Türkiye turizminin sürdürülebilirliğine
olan etkileri ortaya konacaktır.
Bu doğrultuda çalışma sonuçlarına göre; 2003-2015 yılları arasında Türkiye’de “biyogaz, biyogaz (çöp gazı), biyokütle,
biyokütle (çöp gazı), çöp gazı, hidro elektrik santrali (HES), jeotermal, rüzgar enerjisi santrali (RES)” olmak üzere 879
lisanslı “Yenilenebilir Enerji Yatırımının” gerçekleştiği; bu yatırımların 154’ünün (% 17,51) yoğun turist ziyareti alan ve
nüfus bakımından yoğunluk yaşanan 6 ilde gerçekleştiği, geriye kalan 725 yatırımın (% 82,49) diğer 75 ilde gerçekleştiği
anlaşılmaktadır. Buna göre; nüfus sayısı ve turist sayısı bakımından yoğunluk yaşanan 6 ilde daha fazla sayıda yenilenebilir
enerji yatırımı yapılmasına ihtiyaç bulunmaktadır.
Anahtar Kelimeler: turizm, sürdürülebilir turizm, enerji, yenilenebilir enerji, kaynak verimliliği
1 Doç. Dr. Atılım Üniversitesi, Turizm ve Otel İşletmeciliği Bölümü Öğretim Üyesi, e-posta: gul.gunes@atilim.edu.tr
2 Gazi Üniversitesi, Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı, e-posta: aslan.engin@gazi.edu.tr
221
