Page 527 - Stk 2015 Bildiriler E-Kitap
P. 527
RĠġ
Turizm, günümüzdeki en geniĢ ve en hızlı geliĢen sanayilerden biridir. Bu hızlı büyüme,
turizm ürünlerinin ve mekânlarının çeĢitlendirilmesine neden olmaktadır. Turizm hareketlerindeki
yoğunluğun yılın diğer aylarına da dağıtılması, döviz girdilerinin veya turizmden elde edilen gelirlerin
artırılması gibi turizmin birçok olumlu sonuçlarının yansıması alternatif turizm seçeneklerini gündeme
getirmektedir. Alternatif turizm; geleneksel, klasik kitle turizmi ve Ģehir turizminin olumsuz etkilerini
azaltmak amacıyla yeni turistik ürünlerin bir araya getirilmesiyle oluĢturulan bir turizm çeĢididir.
Alternatif turizm kavramı geleneksel turizmden farklı bir ürün sunumunu ifade etmektedir. Alternatif
turizm geleneksel turizme tepki biçiminde, onun alternatifi olarak doğmuĢtur. Bu nedenle geleneksel
turizm “hard-sert” olarak, alternatif turizm ise “soft-yumuĢak” olarak nitelendirilir.
Alternatif turizm türü, günümüz turizm endüstrisinin vazgeçilmez bir parçasını
oluĢturmaktadır. Bu nedenle bu çalıĢmada kıĢ turizmi potansiyeli ile ön planda olan Erzurum ili
değerlendirme kapsamına alınmıĢ ve var olan diğer alternatif turizm çeĢitleri tespit edilerek
geliĢtirilmesi için önerilerde bulunulmuĢtur.
I. LĠTERATÜR TARAMASI
A. Alternatif Turizm Kavramı ve Önemi
Alternatif turizm kavramı literatürde “yumuĢak turizm”, “korumacı turizm”, “yeĢil turizm”,
“doğaya yönelik turizm”, “eko turizm”, “uygun turizm”, “sürdürülebilir turizm”, “ilerleyici turizm”
gibi turizm çeĢitleri ile birlikte anılmaktadır. (Dowling, 1993). Bu yeni turizm modeli klasik kitle
turizmine alternatif bir model oluĢundan dolayı “alternatif turizm”, çevreye ve insana duyarlı
oluĢundan dolayı ise “bilinçli turizm” olarak adlandırılmaktadır. Sürdürülebilirlik herhangi bir
sistemin iĢleyiĢini bozmadan, aĢırı kullanımla tüketmeden veya ana kaynaklarına aĢırı yüklenmeden
sürdürebilmesi olarak tanımlanmaktadır. Sürdürülebilir turizm ise; insanın etkileĢim içinde olduğu
çevrenin korunarak, kültürel, ekonomik ve biyolojik çeĢitliliğin idame ettirildiği ve aynı zamanda o
bölgeye gelen turistlerin ekonomik, sosyal ve estetik ihtiyaçları ile gelecek nesillerin aynı ihtiyaçları
karĢılayabilmelerini amaçlayan bir yönetim Ģeklidir. Sürdürülebilir turizmde temel yaklaĢım insanın
çevre üzerindeki etkisini en aza indirmek değil; çevrenin insan üzerindeki etkisini en üst düzeye
çıkarmaktır (Can, 2008: 24-26).
Alternatif turizm, geleneksel, klasik kitle turizmi ve Ģehir turizminin olumsuz etkilerini
azaltmak amacıyla oluĢturulmuĢ, yeni turistik ürünlerin bir araya getirilmesiyle meydana gelmiĢ bir
turizm çeĢididir (Hacıoğlu ve Avcıkurt, 2008:8). Genel hatlarıyla alternatif turizm: deniz-kum-güneĢ
üçlüsüne bağlı olarak gerçekleĢtirilen ve geleneksel hale gelen kitle turizminin çevre ve sosyal yapı
üzerinde yarattığı olumsuz etkileri azaltmak ve klasik dinlence paketlerinden farklı arayıĢları olan
tüketicilerin istek ve ihtiyaçlarını karĢılamak amacıyla pazara sunulan tüm turizm türleri olarak
tanımlanmaktadır. Kültür ve Turizm Bakanlığı ise alternatif turizmi; sosyal ve ekolojik uyuma, yerel
513
Turizm, günümüzdeki en geniĢ ve en hızlı geliĢen sanayilerden biridir. Bu hızlı büyüme,
turizm ürünlerinin ve mekânlarının çeĢitlendirilmesine neden olmaktadır. Turizm hareketlerindeki
yoğunluğun yılın diğer aylarına da dağıtılması, döviz girdilerinin veya turizmden elde edilen gelirlerin
artırılması gibi turizmin birçok olumlu sonuçlarının yansıması alternatif turizm seçeneklerini gündeme
getirmektedir. Alternatif turizm; geleneksel, klasik kitle turizmi ve Ģehir turizminin olumsuz etkilerini
azaltmak amacıyla yeni turistik ürünlerin bir araya getirilmesiyle oluĢturulan bir turizm çeĢididir.
Alternatif turizm kavramı geleneksel turizmden farklı bir ürün sunumunu ifade etmektedir. Alternatif
turizm geleneksel turizme tepki biçiminde, onun alternatifi olarak doğmuĢtur. Bu nedenle geleneksel
turizm “hard-sert” olarak, alternatif turizm ise “soft-yumuĢak” olarak nitelendirilir.
Alternatif turizm türü, günümüz turizm endüstrisinin vazgeçilmez bir parçasını
oluĢturmaktadır. Bu nedenle bu çalıĢmada kıĢ turizmi potansiyeli ile ön planda olan Erzurum ili
değerlendirme kapsamına alınmıĢ ve var olan diğer alternatif turizm çeĢitleri tespit edilerek
geliĢtirilmesi için önerilerde bulunulmuĢtur.
I. LĠTERATÜR TARAMASI
A. Alternatif Turizm Kavramı ve Önemi
Alternatif turizm kavramı literatürde “yumuĢak turizm”, “korumacı turizm”, “yeĢil turizm”,
“doğaya yönelik turizm”, “eko turizm”, “uygun turizm”, “sürdürülebilir turizm”, “ilerleyici turizm”
gibi turizm çeĢitleri ile birlikte anılmaktadır. (Dowling, 1993). Bu yeni turizm modeli klasik kitle
turizmine alternatif bir model oluĢundan dolayı “alternatif turizm”, çevreye ve insana duyarlı
oluĢundan dolayı ise “bilinçli turizm” olarak adlandırılmaktadır. Sürdürülebilirlik herhangi bir
sistemin iĢleyiĢini bozmadan, aĢırı kullanımla tüketmeden veya ana kaynaklarına aĢırı yüklenmeden
sürdürebilmesi olarak tanımlanmaktadır. Sürdürülebilir turizm ise; insanın etkileĢim içinde olduğu
çevrenin korunarak, kültürel, ekonomik ve biyolojik çeĢitliliğin idame ettirildiği ve aynı zamanda o
bölgeye gelen turistlerin ekonomik, sosyal ve estetik ihtiyaçları ile gelecek nesillerin aynı ihtiyaçları
karĢılayabilmelerini amaçlayan bir yönetim Ģeklidir. Sürdürülebilir turizmde temel yaklaĢım insanın
çevre üzerindeki etkisini en aza indirmek değil; çevrenin insan üzerindeki etkisini en üst düzeye
çıkarmaktır (Can, 2008: 24-26).
Alternatif turizm, geleneksel, klasik kitle turizmi ve Ģehir turizminin olumsuz etkilerini
azaltmak amacıyla oluĢturulmuĢ, yeni turistik ürünlerin bir araya getirilmesiyle meydana gelmiĢ bir
turizm çeĢididir (Hacıoğlu ve Avcıkurt, 2008:8). Genel hatlarıyla alternatif turizm: deniz-kum-güneĢ
üçlüsüne bağlı olarak gerçekleĢtirilen ve geleneksel hale gelen kitle turizminin çevre ve sosyal yapı
üzerinde yarattığı olumsuz etkileri azaltmak ve klasik dinlence paketlerinden farklı arayıĢları olan
tüketicilerin istek ve ihtiyaçlarını karĢılamak amacıyla pazara sunulan tüm turizm türleri olarak
tanımlanmaktadır. Kültür ve Turizm Bakanlığı ise alternatif turizmi; sosyal ve ekolojik uyuma, yerel
513
