Page 78 - Stk 2015 Bildiriler E-Kitap
P. 78
RİŞ
Turizm; insanlarla daha iyi iletişimde olmayı, çalışılan yeri daha iyi tanımayı, yaşanılan şehri
sahiplenmeyi sağlamaktadır. Aynı zamanda yaşanılır şehir, yaşam kalitesi ve atmosfer, turizmin
kaynağını oluşturan önemli unsurlardandır (Wheeler ve Laing, 2008: 242). Dünyadaki, ekonomik,
siyasal ve teknolojik gelişmelere paralel olarak, turizmin tüketim şekillerinde de son yıllarda önemli
değişimler gözlenmekte, alışılmış tatil anlayışının değişimi ve turizm merkezlerinden uzaklaşma
yönünde bir eğilim yaşanmaktadır. Bu yeni eğilime sahip yeni tip turistlerin beklentileri; doğa ile iç
içe olan çevreye saygılı tesislerde (Mensah and Dei Mensah, 2013: 58), temiz bir çevrede tatil
geçirmek olarak ortaya çıkmaya başlamaktadır (Akpınar ve Bulut, 2010: 1576). Günümüzde turistler,
gittikleri destinasyonlarda halkla iç içe olabilecekleri ve yöresel yemekleri tadabilecekleri yerler
aramaktadırlar (Lopez-Guzman vd., 2013: 129). Turizm; halkların kaynaştığı ve insanların birbirine
farklı duygular beslediği bir aktivitedir. Toplum Temelli Turizm (TTT) ise çevresel, sosyal ve kültürel
sürdürülebilirliği sağlamak (Breugel, 2013: 2) için ortaya çıkan bir turizm yaklaşımı olarak
tanımlanabilmektedir (Dunn, 2007: 14). TTT, sadece az gelişmiş ya da çok gelişmiş ülkelere mahsus
bir turizm yaklaşımı değildir. Bu nedenle topluluk katılımın mutlak suretle sağlanması turizmin
gelişmesi için gerekli görülmektedir (Taşçı vd., 2013: 12). Öte yandan, yerel halkın turizm algısının
belirlenmesinin önem arz ettiğini söylemek mümkündür (Bertan vd., 2013: 97). Bu bağlamda;
araştırmada Macahel Yaylası’nda yaşayan yerel halkın turizm algısı ve turizme yönelik tutumları
belirlenmeye çalışılmıştır.
I. KURAMSAL ÇERÇEVE
Özkalp’e (2010: 6) göre toplum, insanları etkileyen gerçek ilişkiler bütünü olarak
tanımlanmaktadır. Turistler; gittikleri destinasyonda en az yirmi dört saat kalan, boş zamanını
değerlendirmek ve tatil yapmak amacıyla seyahat eden kişilerdir (Güngördü, 2003: 6). Yerel halk ise o
bölgede yaşayan, doğrudan ya da dolaylı olarak ülkelerini ziyaret edenlere hizmet sunan bireylerdir
(Tayfun, 2002: 2). Turizm, yerel halk tarafından gelir getiren bir araç olarak görülmektedir (Novelli
ve Gebhardt, 2007: 475).
Toplum Temelli Turizm, belirli bir kırsal alanda toplum tarafından yönetilen, yerel halkın
turizme yönelik girişimlerini ve faaliyetlerini temsil eden bir turizm yaklaşımı olarak
tanımlanmaktadır (Matengu, 2001: 15). TTT, genellikle küçük ölçekli bölgelerin ziyaretçiyle ve
toplumla arasında bağ kurmayı hedeflemektedir (APEC, 2010: 2). Teorik bir perspektiften bakarsak,
toplum temelli turizm; destinasyonda yaşayan insanların kontrolünde bulunmaktadır (Iorio ve Corsale:
2013). Bu bağlamda; kırsal alanlarda turizm gelişimi, gelişen ve gelişmekte olan dünyamızda halkın
katılımıyla sağlanmaktadır (Reid vd., 2000: 20). Nitekim toplum temelli turizm uygulamalarının gün
geçtikçe önem kazanan bir hal almakta olduğunu söylemek mümkündür. Günümüzde Toplum Odaklı
Turizm Projeleri Tanzanya, Botswana, Namibya başta olmak üzere çoğu ülke tarafından
64
Turizm; insanlarla daha iyi iletişimde olmayı, çalışılan yeri daha iyi tanımayı, yaşanılan şehri
sahiplenmeyi sağlamaktadır. Aynı zamanda yaşanılır şehir, yaşam kalitesi ve atmosfer, turizmin
kaynağını oluşturan önemli unsurlardandır (Wheeler ve Laing, 2008: 242). Dünyadaki, ekonomik,
siyasal ve teknolojik gelişmelere paralel olarak, turizmin tüketim şekillerinde de son yıllarda önemli
değişimler gözlenmekte, alışılmış tatil anlayışının değişimi ve turizm merkezlerinden uzaklaşma
yönünde bir eğilim yaşanmaktadır. Bu yeni eğilime sahip yeni tip turistlerin beklentileri; doğa ile iç
içe olan çevreye saygılı tesislerde (Mensah and Dei Mensah, 2013: 58), temiz bir çevrede tatil
geçirmek olarak ortaya çıkmaya başlamaktadır (Akpınar ve Bulut, 2010: 1576). Günümüzde turistler,
gittikleri destinasyonlarda halkla iç içe olabilecekleri ve yöresel yemekleri tadabilecekleri yerler
aramaktadırlar (Lopez-Guzman vd., 2013: 129). Turizm; halkların kaynaştığı ve insanların birbirine
farklı duygular beslediği bir aktivitedir. Toplum Temelli Turizm (TTT) ise çevresel, sosyal ve kültürel
sürdürülebilirliği sağlamak (Breugel, 2013: 2) için ortaya çıkan bir turizm yaklaşımı olarak
tanımlanabilmektedir (Dunn, 2007: 14). TTT, sadece az gelişmiş ya da çok gelişmiş ülkelere mahsus
bir turizm yaklaşımı değildir. Bu nedenle topluluk katılımın mutlak suretle sağlanması turizmin
gelişmesi için gerekli görülmektedir (Taşçı vd., 2013: 12). Öte yandan, yerel halkın turizm algısının
belirlenmesinin önem arz ettiğini söylemek mümkündür (Bertan vd., 2013: 97). Bu bağlamda;
araştırmada Macahel Yaylası’nda yaşayan yerel halkın turizm algısı ve turizme yönelik tutumları
belirlenmeye çalışılmıştır.
I. KURAMSAL ÇERÇEVE
Özkalp’e (2010: 6) göre toplum, insanları etkileyen gerçek ilişkiler bütünü olarak
tanımlanmaktadır. Turistler; gittikleri destinasyonda en az yirmi dört saat kalan, boş zamanını
değerlendirmek ve tatil yapmak amacıyla seyahat eden kişilerdir (Güngördü, 2003: 6). Yerel halk ise o
bölgede yaşayan, doğrudan ya da dolaylı olarak ülkelerini ziyaret edenlere hizmet sunan bireylerdir
(Tayfun, 2002: 2). Turizm, yerel halk tarafından gelir getiren bir araç olarak görülmektedir (Novelli
ve Gebhardt, 2007: 475).
Toplum Temelli Turizm, belirli bir kırsal alanda toplum tarafından yönetilen, yerel halkın
turizme yönelik girişimlerini ve faaliyetlerini temsil eden bir turizm yaklaşımı olarak
tanımlanmaktadır (Matengu, 2001: 15). TTT, genellikle küçük ölçekli bölgelerin ziyaretçiyle ve
toplumla arasında bağ kurmayı hedeflemektedir (APEC, 2010: 2). Teorik bir perspektiften bakarsak,
toplum temelli turizm; destinasyonda yaşayan insanların kontrolünde bulunmaktadır (Iorio ve Corsale:
2013). Bu bağlamda; kırsal alanlarda turizm gelişimi, gelişen ve gelişmekte olan dünyamızda halkın
katılımıyla sağlanmaktadır (Reid vd., 2000: 20). Nitekim toplum temelli turizm uygulamalarının gün
geçtikçe önem kazanan bir hal almakta olduğunu söylemek mümkündür. Günümüzde Toplum Odaklı
Turizm Projeleri Tanzanya, Botswana, Namibya başta olmak üzere çoğu ülke tarafından
64
