Page 107 - Stk 2015 Bildiriler E-Kitap
P. 107
RİŞ
Çevre dostu yaklaşımlar benimsemek ve tüm uygulamalarında çevreye duyarlılık ruhuna sahip
bir işletme olmak, günümüz iş yaşamında çok popüler ve moda bir uygulamadır. Azaltmak (reduce),
tekrar kullanmak (reuse) ve geri dönüşümünü sağlamak (recycle) olarak ifade edilen 3Rs uygulamaları
yoluyla günümüz işletmeleri enerji tüketimini azaltma, atıklarını minimize etme ve tutumlu olmaya
çalışmaktadırlar (Kasavana, 2008: 140). Bu durum varlıklarının devamı için kaynak kullanımında
sürdürülebilirlik ilkelerini benimsemenin hayati rol oynadığı konaklama işletmeleri içinde geçerlidir.
Konaklama işletmeleri aslında çoğunlukla küçük ölçekli ve tek tek değerlendirildiklerinde çevreye
olumsuz etkisi diğer sektörlerin işletmelerine göre az olan işletmeler olarak görülürler. Ancak bütün
olarak etkileri ele alındığında küresel kaynaklar üzerinde önemli etkisi olan işletmelerdir (Kirk, 1995;
Kirk 1998; Teng vd. 2012). Konaklama işletmeleri faaliyetlerini gerçekleştirirken yüksek miktarda
enerji ve su tüketen ve atık oluşturan işletmelerdir (Erdogan ve Baris, 2007: 604). Konaklama
işletmelerinin çevresel etkilerinin % 75’i dayanıksız malların, enerji ve suların aşırı tüketiminden
kaynaklanmakta bunları hava, su ve toprağa emisyon salınımı izlemektedir (Maria-Eugenia vd. 2010:
467).
Atık yönetimi konaklama işletmelerinin çevre dostu olma ve sürdürülebilirlik uygulamalarını
destekleyen yönetsel uygulamalardan birisidir. Konaklama işletmeleri örneğin yiyecek ve içecek
bölümünde en fazla atık oluşturan işletmelerdir. Parfitt v.d (2013), İngiltere’de yaptıkları araştırmaya
göre konaklama işletmelerinde bir yılda atık hale gelen yiyecek miktarı 920.000 tondur. Bu atıkların %
75’i önlenebilir atıklardır (Parfitt v.d 2013 Akt. Pirani ve Arafat, 2014: 328). Bu aynı zamanda büyük
bir parasal kayıp anlamına gelmektedir. Çünkü atık olarak çöpe atılan yiyeceklerin satın alınma bedeli,
depolanması, hazırlanması (pişirilmesi) maliyeti oluşmaktadır. Konaklama işletmeleri yiyecek ve
içecek başta olmak üzere birçok malzemenin atık yönetimi uygulamaları ile israfını azaltabilir, tekrar
kullanımını ve geri dönüşümünü sağlayarak hem ekonomik fayda sağlayabilir hem de çevreyi
korumaya destek olabilir. Bu doğrultuda gerçekleştirilen bu çalışmanın amacı, otel işletmelerinde
sürdürülebilirlik uygulamalarını ifade eden yeşil otel uygulamasının önemli bir parçasını oluşturan atık
yönetiminin uygulanma düzeyini, eksikliklerini, yönetsel uygulamalar bağlamında termal oteller
açısından durumunu örnek uygulamalar ile göstermektir.
I. KAVRAMSAL ÇERÇEVE
Turizmin temel üst yapı arz kaynağını oluşturan konaklama işletmelerinin varolmaları,
gelişmeleri ve varlıklarını devam ettirebilmeleri, çoğunlukla destinasyonun doğal kaynaklarına
bağlıdır (Bohdanowicz, 2005: 188: Kirk, 1995: 3). Ancak turizm amaçlı doğal kaynak kullanımının
sadece ekonomik yaklaşımla gerçekleştirilmesi doğal kaynakların tahrip olmasına, bozulmasına ve
çekicilik özelliğini kaybetmesine neden olmaktadır (Wood, 2002; Demir ve Çevirgen, 2006; Tuna,
2007). Bu doğrultuda sürdürülebilir turizm kapsamında çevrenin korunması ve çevre bilincinin
geliştirilmesi amacıyla sektör işletmelerinin (özellikle konaklama) çevreye olan olumlu katkılarının
93
Çevre dostu yaklaşımlar benimsemek ve tüm uygulamalarında çevreye duyarlılık ruhuna sahip
bir işletme olmak, günümüz iş yaşamında çok popüler ve moda bir uygulamadır. Azaltmak (reduce),
tekrar kullanmak (reuse) ve geri dönüşümünü sağlamak (recycle) olarak ifade edilen 3Rs uygulamaları
yoluyla günümüz işletmeleri enerji tüketimini azaltma, atıklarını minimize etme ve tutumlu olmaya
çalışmaktadırlar (Kasavana, 2008: 140). Bu durum varlıklarının devamı için kaynak kullanımında
sürdürülebilirlik ilkelerini benimsemenin hayati rol oynadığı konaklama işletmeleri içinde geçerlidir.
Konaklama işletmeleri aslında çoğunlukla küçük ölçekli ve tek tek değerlendirildiklerinde çevreye
olumsuz etkisi diğer sektörlerin işletmelerine göre az olan işletmeler olarak görülürler. Ancak bütün
olarak etkileri ele alındığında küresel kaynaklar üzerinde önemli etkisi olan işletmelerdir (Kirk, 1995;
Kirk 1998; Teng vd. 2012). Konaklama işletmeleri faaliyetlerini gerçekleştirirken yüksek miktarda
enerji ve su tüketen ve atık oluşturan işletmelerdir (Erdogan ve Baris, 2007: 604). Konaklama
işletmelerinin çevresel etkilerinin % 75’i dayanıksız malların, enerji ve suların aşırı tüketiminden
kaynaklanmakta bunları hava, su ve toprağa emisyon salınımı izlemektedir (Maria-Eugenia vd. 2010:
467).
Atık yönetimi konaklama işletmelerinin çevre dostu olma ve sürdürülebilirlik uygulamalarını
destekleyen yönetsel uygulamalardan birisidir. Konaklama işletmeleri örneğin yiyecek ve içecek
bölümünde en fazla atık oluşturan işletmelerdir. Parfitt v.d (2013), İngiltere’de yaptıkları araştırmaya
göre konaklama işletmelerinde bir yılda atık hale gelen yiyecek miktarı 920.000 tondur. Bu atıkların %
75’i önlenebilir atıklardır (Parfitt v.d 2013 Akt. Pirani ve Arafat, 2014: 328). Bu aynı zamanda büyük
bir parasal kayıp anlamına gelmektedir. Çünkü atık olarak çöpe atılan yiyeceklerin satın alınma bedeli,
depolanması, hazırlanması (pişirilmesi) maliyeti oluşmaktadır. Konaklama işletmeleri yiyecek ve
içecek başta olmak üzere birçok malzemenin atık yönetimi uygulamaları ile israfını azaltabilir, tekrar
kullanımını ve geri dönüşümünü sağlayarak hem ekonomik fayda sağlayabilir hem de çevreyi
korumaya destek olabilir. Bu doğrultuda gerçekleştirilen bu çalışmanın amacı, otel işletmelerinde
sürdürülebilirlik uygulamalarını ifade eden yeşil otel uygulamasının önemli bir parçasını oluşturan atık
yönetiminin uygulanma düzeyini, eksikliklerini, yönetsel uygulamalar bağlamında termal oteller
açısından durumunu örnek uygulamalar ile göstermektir.
I. KAVRAMSAL ÇERÇEVE
Turizmin temel üst yapı arz kaynağını oluşturan konaklama işletmelerinin varolmaları,
gelişmeleri ve varlıklarını devam ettirebilmeleri, çoğunlukla destinasyonun doğal kaynaklarına
bağlıdır (Bohdanowicz, 2005: 188: Kirk, 1995: 3). Ancak turizm amaçlı doğal kaynak kullanımının
sadece ekonomik yaklaşımla gerçekleştirilmesi doğal kaynakların tahrip olmasına, bozulmasına ve
çekicilik özelliğini kaybetmesine neden olmaktadır (Wood, 2002; Demir ve Çevirgen, 2006; Tuna,
2007). Bu doğrultuda sürdürülebilir turizm kapsamında çevrenin korunması ve çevre bilincinin
geliştirilmesi amacıyla sektör işletmelerinin (özellikle konaklama) çevreye olan olumlu katkılarının
93
