Page 295 - Stk 2015 Bildiriler E-Kitap
P. 295
kaç kilometrekareden birkaç bin kilometrekareye kadar çeĢitli büyüklükte olanları kurulmuĢtur
(www.turkjeopark.org). Jeoparkların dıĢında jeopark olma potansiyeline sahip tüm jeolojik oluĢumlar
da bu kapsama girebilir. Jeolojik oluĢumlara jeositler denilmektedir.
Çizelge 1. Jeoturizm Kaynaklarının Sınıflandırılması
Görsel yer Magmatik Canlı Erezyon Gök TaĢı Stratigrafik
Ģekilleri Temelli Temelli Temelli
Lav tüpü mağaraları Silis kırıntılı karasal çökel
Tepe Fosiller Karstik mağaralar Mineraller kayalar
Silis kırıntılı denizel çökel
Yamaç Mineraller SilisleĢmiĢ Tuz mağaraları Meteor kayalar
ağaçlar çukurları Karbonatlı kayaçlar
Deniz mağaraları Evapolitler
Vadi Yankayaçları Tortul kayaçlar
Metaformik kayaçlar
Jeo-envanter‟in kuralları ProGeo tarafından konulmuĢ ve bütün Avrupa ülkelerinde jeositlerin
12 temel baĢlık altında toplanması öngörülmüĢtür. Bunlar; stratigrafik, paleoortamsal, volkanik,
metamorfik ve sedimanter petroloji, doku ve yapı olaylar ve provensler, mineralojik ve ekonomik,
doku-yapısal, jeomorfolojik özellikler, aĢınma ve depolanma süreçleri, yerĢekilleri ve doğal görüntü,
göktaĢı çarpma izleri, kıtasal veya okyanusal ölçekte jeoloji özellikleri, levha iliĢkileri, denizaltı
(mağara, Kanyon, volkanik hareketler vb.), tarihsel jeoloji Ģeklinde sınıflandırılmıĢtır.
III.JEOSİT TANIMLAMALARI
Peribacaları / Fairy Chimneys AĢınmaya karĢı farklı dirençteki volkanik/volkanoklastik kayaç
ardalanmasından oluĢan istiflerin, akarsu ve rüzgâr aĢındırması ile biçimlendirilmiĢ mantar veya
piramid biçimli yer Ģekilleri.
Traverten /Travetten Yerkabuğundaki kırıklar boyunca yeryüzüne çıkan CaCo3 ile doygun
sıcak sulardaki kalsiyum karbonatın küçük havuzcuklar biçimindeki basamaklı su birikintilerinde
çökelmesi ile oluĢan beyaz renkli kireçtaĢı çökelleri.
Tufa /Tufa Kalsiyum karbonat bakımından doygun suların pınarların ağızlarında, akarsu
yataklarının çavlan yaptığı yerlerde veya göllerde suyun buharlaĢması ve kasiyum karbonatın
biyolojik ve/ veya kimyasal yolla çökelmesi sonucu oluĢan oldukça gözenekli kireçtaĢı.
Yerkürenin içsel yapısında yüksek basınç ve yüksek sıcaklık erimiĢ olarak bulunan kayaların
(magmanın) yer yüzeyine püskürerek çıktığı yerde lavların katılaĢması ve volkan küllerinin birikimi
ile oluĢan koni biçimli yer Ģekli.
Maar / Maar Su ile doygun kayaçların veya sulak alanların bulunduğu yerlerde volkanik
patlama sonucu meydana gelen ve içerisinde genellikle bir göl bulunan çanak biçimli volkanik yer
Ģekli.
Bazalt sütunları/ Basalt colums Yer yüzeyine volkanizma ile çıkan bazaltik lavların yüzeye
yakın bir yerde hızlı bir Ģekilde soğuması ile oluĢan heksagonal sütunlar.
Ġki yamaç arasında akarsu, buzul veya buzul erime suyunun aĢındırıcı gücü ile açılmıĢ olan ve
genellikle tabanında bir akarsu bulunan düz veya büklümlü, ince, uzun depresyon.
281
(www.turkjeopark.org). Jeoparkların dıĢında jeopark olma potansiyeline sahip tüm jeolojik oluĢumlar
da bu kapsama girebilir. Jeolojik oluĢumlara jeositler denilmektedir.
Çizelge 1. Jeoturizm Kaynaklarının Sınıflandırılması
Görsel yer Magmatik Canlı Erezyon Gök TaĢı Stratigrafik
Ģekilleri Temelli Temelli Temelli
Lav tüpü mağaraları Silis kırıntılı karasal çökel
Tepe Fosiller Karstik mağaralar Mineraller kayalar
Silis kırıntılı denizel çökel
Yamaç Mineraller SilisleĢmiĢ Tuz mağaraları Meteor kayalar
ağaçlar çukurları Karbonatlı kayaçlar
Deniz mağaraları Evapolitler
Vadi Yankayaçları Tortul kayaçlar
Metaformik kayaçlar
Jeo-envanter‟in kuralları ProGeo tarafından konulmuĢ ve bütün Avrupa ülkelerinde jeositlerin
12 temel baĢlık altında toplanması öngörülmüĢtür. Bunlar; stratigrafik, paleoortamsal, volkanik,
metamorfik ve sedimanter petroloji, doku ve yapı olaylar ve provensler, mineralojik ve ekonomik,
doku-yapısal, jeomorfolojik özellikler, aĢınma ve depolanma süreçleri, yerĢekilleri ve doğal görüntü,
göktaĢı çarpma izleri, kıtasal veya okyanusal ölçekte jeoloji özellikleri, levha iliĢkileri, denizaltı
(mağara, Kanyon, volkanik hareketler vb.), tarihsel jeoloji Ģeklinde sınıflandırılmıĢtır.
III.JEOSİT TANIMLAMALARI
Peribacaları / Fairy Chimneys AĢınmaya karĢı farklı dirençteki volkanik/volkanoklastik kayaç
ardalanmasından oluĢan istiflerin, akarsu ve rüzgâr aĢındırması ile biçimlendirilmiĢ mantar veya
piramid biçimli yer Ģekilleri.
Traverten /Travetten Yerkabuğundaki kırıklar boyunca yeryüzüne çıkan CaCo3 ile doygun
sıcak sulardaki kalsiyum karbonatın küçük havuzcuklar biçimindeki basamaklı su birikintilerinde
çökelmesi ile oluĢan beyaz renkli kireçtaĢı çökelleri.
Tufa /Tufa Kalsiyum karbonat bakımından doygun suların pınarların ağızlarında, akarsu
yataklarının çavlan yaptığı yerlerde veya göllerde suyun buharlaĢması ve kasiyum karbonatın
biyolojik ve/ veya kimyasal yolla çökelmesi sonucu oluĢan oldukça gözenekli kireçtaĢı.
Yerkürenin içsel yapısında yüksek basınç ve yüksek sıcaklık erimiĢ olarak bulunan kayaların
(magmanın) yer yüzeyine püskürerek çıktığı yerde lavların katılaĢması ve volkan küllerinin birikimi
ile oluĢan koni biçimli yer Ģekli.
Maar / Maar Su ile doygun kayaçların veya sulak alanların bulunduğu yerlerde volkanik
patlama sonucu meydana gelen ve içerisinde genellikle bir göl bulunan çanak biçimli volkanik yer
Ģekli.
Bazalt sütunları/ Basalt colums Yer yüzeyine volkanizma ile çıkan bazaltik lavların yüzeye
yakın bir yerde hızlı bir Ģekilde soğuması ile oluĢan heksagonal sütunlar.
Ġki yamaç arasında akarsu, buzul veya buzul erime suyunun aĢındırıcı gücü ile açılmıĢ olan ve
genellikle tabanında bir akarsu bulunan düz veya büklümlü, ince, uzun depresyon.
281
