Page 721 - Stk 2015 Bildiriler E-Kitap
P. 721
Ekoturizm Derneği (TIES,1990) ekoturizm faaliyetlerin gerçekleştiği ülkelerde benimsenmesi
gereken ilkeler ve uygulanacak yöntemlerin; ekoturizm politikaları geliştirmek ve planlama yapmak,
ekoturizm için kurallar geliştirmek, ekoturizm alanında ürün geliştirmek, pazarlama ve tanıtım
yapmak, ekoturizmin getiri ve götürülerini (maddi ve manevi) izleyip saptamak olduğunu belirtmiştir
(Demir, 2011:222).
EKOTURİZMİN ÇEVRESEL, EKONOMİK VE SOSYO-KÜLTÜREL ETKİLERİ
Ekoturizm dünyanın çoğu bölgesinde büyümekte, yeni yerleri görme ve yeni tecrübeler elde
etme ilgisi ile beraber ekoturist sayısı da artmaktadır. İyi planlanmamış ekoturizm, yaban alanlarına,
doğal ve kültürel kaynaklara zarar vermektedir. Dünyanın çeşitli yerlerinde ekoturizm adı altında
yapılan turizmin doğaya, doğal yaşama, yerel halka, yerel ve ulusal ekonomiye olumsuz etkileri
şunlar olmaktadır:
1. Çevresel bozulma,
2. Olumsuz sosyal ve kültürel etkiler ve değişimler yaratması
3. Yerel halk için marjinal çalışma fırsatları ve onların ekonomik iyileşmesine ya hiç ya da
minimum katkısının olması,
4. Yerel halkın kendi yaşam tarzlarının ve üretim biçiminin, turizmin mevsimlik iş kültürü ve
üretim tarzıyla etkilenmesi; ekoturizmin yoğun olduğu yerlerde yerel ekonomiyi ortadan kaldırıp
ya da marjinal duruma sokup yerel halkın çoğunluğunun işçi veya el işleri, yöresel yemekler vb.
ürünlerini satış çabasına girdiği mevsimlik ekonomiye dönüştürmesi.
5. Bu tür turizm ile kazanılan paranın büyük bir kısmının endüstrileşmiş ülkelere akması,
(www.baskent.edu.tr/~nerdogan/bildiriler/yagcierdogan.doc)
I. Çevresel Etkiler
Ekoturizm ve çevre bir arada değerlendirildiğinde çevreyi korumanın ve çevreye en az
müdahalede bulunmanın ön planda tutulduğu görülmektedir. Ekoturizmin ilke ve amaçları da bu
temele dayanmaktadır. Turizm yapılacak alanının doğal, kültürel ve tarihi değerleri kaynak olarak
kullanılmakta, ekoturizm ise bu kaynakların kontrolsüz tüketimi ile çevre üzerinde oluşacak olumsuz
baskılara karşı sürdürebilir bir yaklaşım içerisindedir (Kuter ve Ünal, 2009:146). Ekonomik değeri
bulunan bu sektörün, çevre ile etkileşimi sırasında, ekonomi ve ekoloji dengesini sağlaması
gerekmektedir (Karaman, 1996).
Doğa ile ilgili her turizm türü, eğer doğanın korunması ile ilgili gerekli önlemler alınmazsa
doğaya zararlıdır. Kitle turizmi ile karşılaştırıldığında bozulmanın boyutları çok fazla olmasa bile
belirgin sorunlar daima yaşanmaktadır. Yapılan araştırmalar sonucu dağlık alanlarda yol, teleferik
inşası, pistlerin oluşturulması buldozerlerin kullanımı erozyona sebebiyet vermektedir. Tüm bu
etmenler hoş olmayan görüntüler oluşturmaktadır. Ekoturizmin ve ekoturistlerin başlıca olumsuz
etkileri Tablo 2 de verilmektedir (www.baskent.edu.tr/~nerdogan/bildiriler/yagcierdogan.doc).
707
gereken ilkeler ve uygulanacak yöntemlerin; ekoturizm politikaları geliştirmek ve planlama yapmak,
ekoturizm için kurallar geliştirmek, ekoturizm alanında ürün geliştirmek, pazarlama ve tanıtım
yapmak, ekoturizmin getiri ve götürülerini (maddi ve manevi) izleyip saptamak olduğunu belirtmiştir
(Demir, 2011:222).
EKOTURİZMİN ÇEVRESEL, EKONOMİK VE SOSYO-KÜLTÜREL ETKİLERİ
Ekoturizm dünyanın çoğu bölgesinde büyümekte, yeni yerleri görme ve yeni tecrübeler elde
etme ilgisi ile beraber ekoturist sayısı da artmaktadır. İyi planlanmamış ekoturizm, yaban alanlarına,
doğal ve kültürel kaynaklara zarar vermektedir. Dünyanın çeşitli yerlerinde ekoturizm adı altında
yapılan turizmin doğaya, doğal yaşama, yerel halka, yerel ve ulusal ekonomiye olumsuz etkileri
şunlar olmaktadır:
1. Çevresel bozulma,
2. Olumsuz sosyal ve kültürel etkiler ve değişimler yaratması
3. Yerel halk için marjinal çalışma fırsatları ve onların ekonomik iyileşmesine ya hiç ya da
minimum katkısının olması,
4. Yerel halkın kendi yaşam tarzlarının ve üretim biçiminin, turizmin mevsimlik iş kültürü ve
üretim tarzıyla etkilenmesi; ekoturizmin yoğun olduğu yerlerde yerel ekonomiyi ortadan kaldırıp
ya da marjinal duruma sokup yerel halkın çoğunluğunun işçi veya el işleri, yöresel yemekler vb.
ürünlerini satış çabasına girdiği mevsimlik ekonomiye dönüştürmesi.
5. Bu tür turizm ile kazanılan paranın büyük bir kısmının endüstrileşmiş ülkelere akması,
(www.baskent.edu.tr/~nerdogan/bildiriler/yagcierdogan.doc)
I. Çevresel Etkiler
Ekoturizm ve çevre bir arada değerlendirildiğinde çevreyi korumanın ve çevreye en az
müdahalede bulunmanın ön planda tutulduğu görülmektedir. Ekoturizmin ilke ve amaçları da bu
temele dayanmaktadır. Turizm yapılacak alanının doğal, kültürel ve tarihi değerleri kaynak olarak
kullanılmakta, ekoturizm ise bu kaynakların kontrolsüz tüketimi ile çevre üzerinde oluşacak olumsuz
baskılara karşı sürdürebilir bir yaklaşım içerisindedir (Kuter ve Ünal, 2009:146). Ekonomik değeri
bulunan bu sektörün, çevre ile etkileşimi sırasında, ekonomi ve ekoloji dengesini sağlaması
gerekmektedir (Karaman, 1996).
Doğa ile ilgili her turizm türü, eğer doğanın korunması ile ilgili gerekli önlemler alınmazsa
doğaya zararlıdır. Kitle turizmi ile karşılaştırıldığında bozulmanın boyutları çok fazla olmasa bile
belirgin sorunlar daima yaşanmaktadır. Yapılan araştırmalar sonucu dağlık alanlarda yol, teleferik
inşası, pistlerin oluşturulması buldozerlerin kullanımı erozyona sebebiyet vermektedir. Tüm bu
etmenler hoş olmayan görüntüler oluşturmaktadır. Ekoturizmin ve ekoturistlerin başlıca olumsuz
etkileri Tablo 2 de verilmektedir (www.baskent.edu.tr/~nerdogan/bildiriler/yagcierdogan.doc).
707
