Page 626 - Stk 2015 Bildiriler E-Kitap
P. 626
leĢmesinin üst kısmında bulunan Gevhernik Kalesi ise I. Derece Arkeolojik Sit Alanı’dır. Ġç kale-
dıĢ kale özelliği gösteren kale günümüze oldukça tahrip edilmiĢ bir Ģekilde ulaĢmıĢtır. Gevhernik
Kalesi’nin 1551 yılında Osmanlılar tarafından alındıktan sonra Kanuni Sultan Süleyman tarafından
onarımını anlatan kitabesi bulunmaktadır. Bir ortaçağ kenti olarak günümüze kalan bu yerleĢim
yerinde yörede “PoĢa” olarak anılan ve tarihte “Lom” olarak geçen Lomavren’i konuĢan (60 yaĢın
altındakilerin çok azı) ve müzisyenlik geleneğini sürdüren ancak çoğu dilini kaybetmiĢ, çoğunluğu
yerleĢik ve tarımla uğraĢan etnik grup yaĢamını sürdürmektedir (Marsch, 2008: 19-27).
Bulunduğu konum itibariyle farklı kültürlerin etkisinde kalan saha, Gürcü ve Rus mimarisine
ait örnekleri barındırmaktadır. Kültürel miras özelliği taĢıyan onarılması ve koruma altına alınması
gereken diğer kaleler ve bulundukları yerleĢim yerleri ise Ģu Ģekildedir: Karsevan Kalesi (Tosunlu
köyü), Ferhatlı Kalesi (Ardanuç), Klarcet Kalesi (Bereket köyü), Aydın Kalesi (Aydın köyü), Petrik
Ġsman Kalesi (Kutlu köyü).
Yörede Gürcü Bagratlı Krallığı dönemine ait ortaçağ tarihi dini yapılardan en önemlisi olan
Rabat (Bulanık-Yeni Rabat) Kilisesi Bulanık köyü Çamlık mahallesinde bulunmaktadır. Günümüzde
oldukça tahrip olan kilise 1878 Rus iĢgali döneminde onarılarak kullanılmıĢtır.
Berta Köprüsü, Berta Çayı’nın Çoruh Nehri’ne katıldığı ilçe sınırında, Artvin ġavĢat
Karayolu’nun 23 km’sinde Berta Çayı üzerinde bulunmaktadır. Yörede baraj yapımları nedeniyle
baĢka bir sahaya aktarılmayan tarihi ve dini yapılar sular altında kalmaktadır. Artvin-ġavĢat karayolu
üzerinde 64 m uzunluğunda ve üç gözlü inĢa edilen Berta Köprüsü (19. yy) Deriner Baraj gölü altında
kalmıĢtır. Aynı sahada Artvin- Ardanuç Karayolu Berta dengeli konsol köprü (340 m) inĢa edilmiĢtir.
Tarihi Berta Köprüsü barajların ömrünü tamamlamasının ardından tekrar ortaya çıkabilmesi amacıyla
özel bir madde ile sıvanmıĢtır. Ferhatlı Kemer Köprüsü ise Ardanuç-Artvin Karayolunun 5. km’sinde
bulunmakta olup, Ardanuç suyu üzerinde kurulmuĢtur. Osmanlı döneminden kaldığı bilinen taĢ kemer
köprü de baraj suları altında kalmıĢtır.
Yörenin ekonomik faaliyetleri içerisinde önemli yeri olan yaylacılık faaliyetleri günümüzde
köklü bir kültür ve yaĢam biçimi olarak kırsal turizm kapsamında değerlendirilebilir potansiyele
sahiptir. Yaylalar kültürel bir yaĢam biçimi sunması yanında yeryüzü Ģekilleriyle de dikkat
çekmektedir. Bunlardan biri olan Bilbilan Yaylası Ardanuç ilçesinin doğusunda Yalnızçam Dağları
üzerinde yaklaĢık 2400 m yükseltide yer almaktadır. Doğusunda Ardahan ili ile sınır olan yaylayı
yöredeki pek çok yayladan ayıran özelliği, çok uzun yıllardır süregelen yaylacılık faaliyetleri
kapsamında yaylada yaĢayanların ve yakın yerleĢim alanlarından gelenlerin hayvan ve çeĢitli ürünlerin
alım satımını yaptığı ticari iĢleve sahip olmasıdır. Yaz aylarında gerek hayvan pazarı için gerekse
hayvan otlatma amacıyla Rize, Ardahan ve Erzurum illerinden gelenler olmaktadır. Bu amaçla
yaylada haziran ve eylül ayları arasında cumartesi günleri pazarlar kurulmaktadır. Yayla meskenleri
içerisinde kahvehane, otel, hanlar, dükkânlar bulunmaktadır. Pek çok yayla, verilen göç nedeniyle eski
612
dıĢ kale özelliği gösteren kale günümüze oldukça tahrip edilmiĢ bir Ģekilde ulaĢmıĢtır. Gevhernik
Kalesi’nin 1551 yılında Osmanlılar tarafından alındıktan sonra Kanuni Sultan Süleyman tarafından
onarımını anlatan kitabesi bulunmaktadır. Bir ortaçağ kenti olarak günümüze kalan bu yerleĢim
yerinde yörede “PoĢa” olarak anılan ve tarihte “Lom” olarak geçen Lomavren’i konuĢan (60 yaĢın
altındakilerin çok azı) ve müzisyenlik geleneğini sürdüren ancak çoğu dilini kaybetmiĢ, çoğunluğu
yerleĢik ve tarımla uğraĢan etnik grup yaĢamını sürdürmektedir (Marsch, 2008: 19-27).
Bulunduğu konum itibariyle farklı kültürlerin etkisinde kalan saha, Gürcü ve Rus mimarisine
ait örnekleri barındırmaktadır. Kültürel miras özelliği taĢıyan onarılması ve koruma altına alınması
gereken diğer kaleler ve bulundukları yerleĢim yerleri ise Ģu Ģekildedir: Karsevan Kalesi (Tosunlu
köyü), Ferhatlı Kalesi (Ardanuç), Klarcet Kalesi (Bereket köyü), Aydın Kalesi (Aydın köyü), Petrik
Ġsman Kalesi (Kutlu köyü).
Yörede Gürcü Bagratlı Krallığı dönemine ait ortaçağ tarihi dini yapılardan en önemlisi olan
Rabat (Bulanık-Yeni Rabat) Kilisesi Bulanık köyü Çamlık mahallesinde bulunmaktadır. Günümüzde
oldukça tahrip olan kilise 1878 Rus iĢgali döneminde onarılarak kullanılmıĢtır.
Berta Köprüsü, Berta Çayı’nın Çoruh Nehri’ne katıldığı ilçe sınırında, Artvin ġavĢat
Karayolu’nun 23 km’sinde Berta Çayı üzerinde bulunmaktadır. Yörede baraj yapımları nedeniyle
baĢka bir sahaya aktarılmayan tarihi ve dini yapılar sular altında kalmaktadır. Artvin-ġavĢat karayolu
üzerinde 64 m uzunluğunda ve üç gözlü inĢa edilen Berta Köprüsü (19. yy) Deriner Baraj gölü altında
kalmıĢtır. Aynı sahada Artvin- Ardanuç Karayolu Berta dengeli konsol köprü (340 m) inĢa edilmiĢtir.
Tarihi Berta Köprüsü barajların ömrünü tamamlamasının ardından tekrar ortaya çıkabilmesi amacıyla
özel bir madde ile sıvanmıĢtır. Ferhatlı Kemer Köprüsü ise Ardanuç-Artvin Karayolunun 5. km’sinde
bulunmakta olup, Ardanuç suyu üzerinde kurulmuĢtur. Osmanlı döneminden kaldığı bilinen taĢ kemer
köprü de baraj suları altında kalmıĢtır.
Yörenin ekonomik faaliyetleri içerisinde önemli yeri olan yaylacılık faaliyetleri günümüzde
köklü bir kültür ve yaĢam biçimi olarak kırsal turizm kapsamında değerlendirilebilir potansiyele
sahiptir. Yaylalar kültürel bir yaĢam biçimi sunması yanında yeryüzü Ģekilleriyle de dikkat
çekmektedir. Bunlardan biri olan Bilbilan Yaylası Ardanuç ilçesinin doğusunda Yalnızçam Dağları
üzerinde yaklaĢık 2400 m yükseltide yer almaktadır. Doğusunda Ardahan ili ile sınır olan yaylayı
yöredeki pek çok yayladan ayıran özelliği, çok uzun yıllardır süregelen yaylacılık faaliyetleri
kapsamında yaylada yaĢayanların ve yakın yerleĢim alanlarından gelenlerin hayvan ve çeĢitli ürünlerin
alım satımını yaptığı ticari iĢleve sahip olmasıdır. Yaz aylarında gerek hayvan pazarı için gerekse
hayvan otlatma amacıyla Rize, Ardahan ve Erzurum illerinden gelenler olmaktadır. Bu amaçla
yaylada haziran ve eylül ayları arasında cumartesi günleri pazarlar kurulmaktadır. Yayla meskenleri
içerisinde kahvehane, otel, hanlar, dükkânlar bulunmaktadır. Pek çok yayla, verilen göç nedeniyle eski
612
