Page 97 - Stk 2015 Bildiriler E-Kitap
P. 97
RĠġ
Bilindiği gibi turizme yönelik motivasyonun temelinde psikolojik, kültürel ve kiĢisel etmenler
yatmaktadır. Psikolojik etmenler içinde, buz turizmine yönelik ilginin yeni geliĢen turizm türlerine
olan ilgi ile eĢ değer olacağı belirtilmiĢtir (Rızaoğlu, 2007:104). Özellikle doğal, kültürel ve arkeolojik
açıdan var olan potansiyeli değerlendirilmeyen, az geliĢmiĢ, tarıma dayalı ekonomisi olan ve sürekli
nüfus düĢüĢü yaĢayan kırsal alanlar için buz turizmine yönelik ilgi ve farkındalığın artması bir fırsat
olarak görünmektedir. Türkiye'de sosyo-ekonomik açıdan en geri kalmıĢ, doğal çekicilikleri neredeyse
bilinmeyen ve bu nedenle turizm ile tanıĢmamıĢ bölgelerin baĢında kuzeydoğu Anadolu volkanik
platolar bölgesi gelmektedir. Bu az geliĢmiĢ bölgede mevcut potansiyeli yeterince değerlendirilmeyen,
ancak sert kıĢ mevsimini yöre halkı ve yerel yönetimler açısından avantaja çevirebilecek iki göl
bulunmaktadır. Bunlar birbirine oldukça yakın konumda bulunan Çıldır ve AktaĢ gölleridir. Çıldır
gölü, Çıldır ilçe merkezine 3, Arpaçay ilçe merkezine 8 km uzaklıktadır.
Bu bildiride ele alınan Çıldır Gölü turistik cazibe açısından değerlendirildiğinde spor, doğa ve
macera turizmine uygunluk arz eden, ayrıca Kura Nehri kanyonlarına yakınlığı nedeniyle bu
potansiyeli bir derece daha artan bir durgun su ortamıdır. KıĢ mevsiminin Ģiddetli karasal özellik
gösterdiği ve karın yerde kalma süresi ile donlu günler sayısının fazla olduğu diğer yüksek bölgelerde
olduğu gibi, Çıldır Gölü'nün her kıĢ yaklaĢık 4 ay boyunca donan yüzeyi farklı sportif, rekreatif ve
turistik etkinliklere olanak sağlamaktadır. Hava sıcaklığın -10 derecenin altında uzun süre kaldığı bu
yüksek irtifa gölünde göl yüzeyi 70-80 cm kalınlıkta yoğun ve masif bir buz katmanına dönüĢmektedir
(Canbolat, Yerli ve ÇalıĢkan, 1999: 225).
Göl yüzeyinin sportif temelli turistik etkinlikler açısından uygun hale geldiği bu dönemde buz
turizmi için doğal bir ortam sunmaktadır. Yapılan alan taramasında buz ve kar turizmi (Zhang ,
Xiaocui ve Xu: 2014), buz ve kar sporları turizmi (Zhanqiang, Chuntian ve Fuxing: 2015), buz sporları
turizmi (Teng, 2014) terimlerinin kullanıldığı görülmektedir. Bu araĢtırmada buza dayalı kabul edilen
bu turizm hareketinin kar ile temelden ilgili olmadığı ve spordan daha fazlasını ifade ettiği için “buz
turizmi” terimi kullanılıĢtır.
Turizm motivasyonlarından eğlenme, merak ve yenilik isteği, fantezi ve yenilik arama
güdüleri içinde değerlendirildiğinde (Rızaoğlu, 2003: 60-66) göl yüzeyinde buz turizmi özellikle
macera seven günübirlikçi ve turistler için önemli bir motivasyon kaynağı olabilir. Nitekim klimatizm,
yani iklimden faydalanmaya dayalı turizm açısından bakıldığında (Tunç ve Saç 1998: 22) deniz
seviyesinden 1959 m yükseklikte bulunan Çıldır Gölü buz turizmi bakımından elveriĢlilik arz
etmektedir.
Buz turizmi az geliĢmiĢ dağlık-kırsal alanlarda tarım ekonomisine katkı sağlayacak bir
alternatif turizm türü olması yanında sürdürülebilir turizm açısından da önemli fırsatlar sunmaktadır.
83
Bilindiği gibi turizme yönelik motivasyonun temelinde psikolojik, kültürel ve kiĢisel etmenler
yatmaktadır. Psikolojik etmenler içinde, buz turizmine yönelik ilginin yeni geliĢen turizm türlerine
olan ilgi ile eĢ değer olacağı belirtilmiĢtir (Rızaoğlu, 2007:104). Özellikle doğal, kültürel ve arkeolojik
açıdan var olan potansiyeli değerlendirilmeyen, az geliĢmiĢ, tarıma dayalı ekonomisi olan ve sürekli
nüfus düĢüĢü yaĢayan kırsal alanlar için buz turizmine yönelik ilgi ve farkındalığın artması bir fırsat
olarak görünmektedir. Türkiye'de sosyo-ekonomik açıdan en geri kalmıĢ, doğal çekicilikleri neredeyse
bilinmeyen ve bu nedenle turizm ile tanıĢmamıĢ bölgelerin baĢında kuzeydoğu Anadolu volkanik
platolar bölgesi gelmektedir. Bu az geliĢmiĢ bölgede mevcut potansiyeli yeterince değerlendirilmeyen,
ancak sert kıĢ mevsimini yöre halkı ve yerel yönetimler açısından avantaja çevirebilecek iki göl
bulunmaktadır. Bunlar birbirine oldukça yakın konumda bulunan Çıldır ve AktaĢ gölleridir. Çıldır
gölü, Çıldır ilçe merkezine 3, Arpaçay ilçe merkezine 8 km uzaklıktadır.
Bu bildiride ele alınan Çıldır Gölü turistik cazibe açısından değerlendirildiğinde spor, doğa ve
macera turizmine uygunluk arz eden, ayrıca Kura Nehri kanyonlarına yakınlığı nedeniyle bu
potansiyeli bir derece daha artan bir durgun su ortamıdır. KıĢ mevsiminin Ģiddetli karasal özellik
gösterdiği ve karın yerde kalma süresi ile donlu günler sayısının fazla olduğu diğer yüksek bölgelerde
olduğu gibi, Çıldır Gölü'nün her kıĢ yaklaĢık 4 ay boyunca donan yüzeyi farklı sportif, rekreatif ve
turistik etkinliklere olanak sağlamaktadır. Hava sıcaklığın -10 derecenin altında uzun süre kaldığı bu
yüksek irtifa gölünde göl yüzeyi 70-80 cm kalınlıkta yoğun ve masif bir buz katmanına dönüĢmektedir
(Canbolat, Yerli ve ÇalıĢkan, 1999: 225).
Göl yüzeyinin sportif temelli turistik etkinlikler açısından uygun hale geldiği bu dönemde buz
turizmi için doğal bir ortam sunmaktadır. Yapılan alan taramasında buz ve kar turizmi (Zhang ,
Xiaocui ve Xu: 2014), buz ve kar sporları turizmi (Zhanqiang, Chuntian ve Fuxing: 2015), buz sporları
turizmi (Teng, 2014) terimlerinin kullanıldığı görülmektedir. Bu araĢtırmada buza dayalı kabul edilen
bu turizm hareketinin kar ile temelden ilgili olmadığı ve spordan daha fazlasını ifade ettiği için “buz
turizmi” terimi kullanılıĢtır.
Turizm motivasyonlarından eğlenme, merak ve yenilik isteği, fantezi ve yenilik arama
güdüleri içinde değerlendirildiğinde (Rızaoğlu, 2003: 60-66) göl yüzeyinde buz turizmi özellikle
macera seven günübirlikçi ve turistler için önemli bir motivasyon kaynağı olabilir. Nitekim klimatizm,
yani iklimden faydalanmaya dayalı turizm açısından bakıldığında (Tunç ve Saç 1998: 22) deniz
seviyesinden 1959 m yükseklikte bulunan Çıldır Gölü buz turizmi bakımından elveriĢlilik arz
etmektedir.
Buz turizmi az geliĢmiĢ dağlık-kırsal alanlarda tarım ekonomisine katkı sağlayacak bir
alternatif turizm türü olması yanında sürdürülebilir turizm açısından da önemli fırsatlar sunmaktadır.
83
