Page 16 - Stk 2015 Bildiriler E-Kitap
P. 16
RİŞ
Temel işletmecilik kitaplarının ilk sayfalarında işletmelerin amaçları açıklanırken genel ve
özel amaçlar şeklinde bir ayrım yapılır. Genel amaçlar üç başlık altında özetlenebilir; fayda yaratmak,
kar etmek ve işletmenin varlığını sürdürmek. Bazı yazarların birinci ile ikinci şıkkın yerini
değiştirdikleri de görülmektedir. Ancak biraz daha detaylı analiz edildiğinde hiçbir işletmenin
toplumsal açıdan yararlı bir mal veya hizmet üretmediği sürece kazanç elde edebilmesi mümkün
gözükmemektedir. Bu nedenle işletmelerin temel amaçlarından ilkinin ürettiği mal veya hizmetin bir
ihtiyacı karşılama yani fayda yaratması gelmektedir. Kar bu fayda yaratıldığı sürece peşinden gelir.
Bir diğer genel amaç ise işletmenin varlığının sürdürülebilir kılınması veya işletmenin büyümesidir.
Bu amaçlar bir kaldıraç vasıtasıyla açıklanabilir.
Tablo1: İşletmenin Genel Amaçları
Fayda Kar
Süreklili
k
Kaynak: Tuncer ve diğ., 2007:19
İşletme fayda sağladığı sürece kar elde edecektir, ancak kar elde ederken toplumsal beklentileri
de karşılaması yani ürün ile ürün fiyatı arasında bir denge kurması gerekmektedir. Eğer ürünün fiyatı
tüketici gözünde sağlanan faydaya kıyasla yüksekse tüketiciler başka bir satıcıya veya ürüne
yönelebilirler. Bu da işletmenin piyasadaki varlığını tehlikeye sokar, yani süreklilik sağlanamaz. Bu
nedenle yukarıdaki denklem işletmeler açısından çok kolay değildir.
İşletmelerin özel amaçları ise çalışmamız açısından önem arz etmektedir. Bilindiği üzere
işletmeler, kaliteli mal üretme, çalışanlarına iyi ücret verme, çevreye karşı duyarlı olma, sosyal
sorumluluk projelerinde yer alma vb. gibi amaçlara da sahip olabilirler. İşletmeler için te mel
amaçlarının yanında özel amaçları da gerçekleştirmek toplumsal kabul açısından son derece önem arz
etmektedir.
Bu husus esasında işletmelerde kurumsallaşma veya stratejik yönetim uygulamalarında daha
belirgin olarak ortaya çıkmaktadır. Bilindiği üzere kurumsallaşma aşamasında işletmelerde vizyon,
misyon ve temel değerler olarak ifade ettiğimiz beyanlar yer almaktadır. Vizyon işletmenin var oluş
nedeni, misyon ise gelecekte ulaşmak istediği yeri ifade etmektedir. Temel değerler ise vizyona
ulaşmak için nasıl bir yol izleneceği ile ilgilidir. Bu noktada yukarıda ifade edilen işletme özel
amaçları da devreye girmektedir.
2
Temel işletmecilik kitaplarının ilk sayfalarında işletmelerin amaçları açıklanırken genel ve
özel amaçlar şeklinde bir ayrım yapılır. Genel amaçlar üç başlık altında özetlenebilir; fayda yaratmak,
kar etmek ve işletmenin varlığını sürdürmek. Bazı yazarların birinci ile ikinci şıkkın yerini
değiştirdikleri de görülmektedir. Ancak biraz daha detaylı analiz edildiğinde hiçbir işletmenin
toplumsal açıdan yararlı bir mal veya hizmet üretmediği sürece kazanç elde edebilmesi mümkün
gözükmemektedir. Bu nedenle işletmelerin temel amaçlarından ilkinin ürettiği mal veya hizmetin bir
ihtiyacı karşılama yani fayda yaratması gelmektedir. Kar bu fayda yaratıldığı sürece peşinden gelir.
Bir diğer genel amaç ise işletmenin varlığının sürdürülebilir kılınması veya işletmenin büyümesidir.
Bu amaçlar bir kaldıraç vasıtasıyla açıklanabilir.
Tablo1: İşletmenin Genel Amaçları
Fayda Kar
Süreklili
k
Kaynak: Tuncer ve diğ., 2007:19
İşletme fayda sağladığı sürece kar elde edecektir, ancak kar elde ederken toplumsal beklentileri
de karşılaması yani ürün ile ürün fiyatı arasında bir denge kurması gerekmektedir. Eğer ürünün fiyatı
tüketici gözünde sağlanan faydaya kıyasla yüksekse tüketiciler başka bir satıcıya veya ürüne
yönelebilirler. Bu da işletmenin piyasadaki varlığını tehlikeye sokar, yani süreklilik sağlanamaz. Bu
nedenle yukarıdaki denklem işletmeler açısından çok kolay değildir.
İşletmelerin özel amaçları ise çalışmamız açısından önem arz etmektedir. Bilindiği üzere
işletmeler, kaliteli mal üretme, çalışanlarına iyi ücret verme, çevreye karşı duyarlı olma, sosyal
sorumluluk projelerinde yer alma vb. gibi amaçlara da sahip olabilirler. İşletmeler için te mel
amaçlarının yanında özel amaçları da gerçekleştirmek toplumsal kabul açısından son derece önem arz
etmektedir.
Bu husus esasında işletmelerde kurumsallaşma veya stratejik yönetim uygulamalarında daha
belirgin olarak ortaya çıkmaktadır. Bilindiği üzere kurumsallaşma aşamasında işletmelerde vizyon,
misyon ve temel değerler olarak ifade ettiğimiz beyanlar yer almaktadır. Vizyon işletmenin var oluş
nedeni, misyon ise gelecekte ulaşmak istediği yeri ifade etmektedir. Temel değerler ise vizyona
ulaşmak için nasıl bir yol izleneceği ile ilgilidir. Bu noktada yukarıda ifade edilen işletme özel
amaçları da devreye girmektedir.
2
