Page 18 - Stk 2015 Bildiriler E-Kitap
P. 18
Kurumsal sosyal sorumluluk kavramı ile sosyal sorumluluk kavramı arasında temel bir ayrım
olmamakla birlikte, KKS özellikle bazı firmalar tarafından, vizyon, misyon ve temel değerler gibi
beyan edilen ve bir anlamda firma için bağlayıcı olan bir yasal zorunluluk olmayan firmanın temel iş
faaliyetleri, sosyal yatırımları ve hayırseverlik programları ile topluma yaptığı katkı olarak
tanımlayabiliriz.
Tablo 2: Carrol’un Kurumsal Sosyal Sorumluluk Piramidi
Soyal Sorumluluk Türü Sosyal Beklenti Sonuç/Örnek
Gönüllü/Hayırs e ver Şirket toplumu destekleme
Sorumluluk Toplum tarafından programlarına katkıda bulunur.
işletmeden arzulanır. Topluma katılır.
Etik/Ahlaki Şüpheli, sorgulanabilir
Sorumluluk Toplum tarafından uygulamalardan kaçınmak.
işletmeden beklenir. Tüm yasalara (çevresel yasalar,
Yasal Sorumluluk tüketici yasaları) itaat etmek.
Toplum bir gereklilik
olarak görür. Kurallara uymak.
Maliyetleri minimize etmek, satış
Ekonomik Sorumluluk Toplum bir gereklilik
olarak görür. gelirlerini maksimize etmek ve
Kaynak: Sarıkaya, 2012;205 kârlı olmak.
1- Ekonomik sorumluluk; zorunlu
2- Yasal sorumluluk; zorunlu
3- Etik sorumluluk; beklenilen
4- Gönüllü sorumluluk; arzu edilen
Ekonomik sorumluluk, işletmelerin toplumun ihtiyaç duyduğu ürün ve hizmetleri üretme
ve karşılığında kâr elde etme sorumluluğudur. Yasal sorumluluk, şirketlerin ekonomik amaçlarını
yerine getirirken yasal düzenlemelere uymalarını ifade eder. Etik sorumluk, kanunlar tarafından yazılı
şekle getirilmediği halde, toplum tarafından kurumlardan yapılması beklenen bazı ek sorumlulukları
içermektedir. Gönüllü sorumluluklar ise, toplumun işletmelerden beklediği hayırseverlik amaçlı
faaliyetlerdir(Cingöz ve Akdoğan, 2012;331).
Alpugan (1998;96), sanayi devriminden bu yana işletmelerin sosyal sorumluluk anlayışında üç
temel yaklaşımın hakim olduğunu ifade etmektedir. Bunlardan ilki, salt işletme sahiplerinin çıkarlarını
maksimum kılmayı amaçlayan yaklaşımdır. Bu yaklaşımım temel felsefesi “benim işletmem için iyi
olan toplum için de iyidir” biçiminde özetlenebilir. Bu düşünceye hakim olan felsefe bu yaklaşımı
materyalist bir düşünceye dayandırmaktadır. İkinci yaklaşım, işletmenin çıkarları ile işletme
çalışanlarına katkıda bulunan grupların çıkarlarını dengelemeyi amaçlayan düşüncedir. Bu düşüncenin
temel felsefesi de “ benim işletmem için iyi olan toplum içinde iyidir” şeklinde özetlenebilir. Bununla
beraber, insan öğesine verdiği önem açısından materyalist yönünün yanı sıra, hümanist yönü de
bulunan bir yaklaşımdır. İlk iki yaklaşımın aksine, üçüncü yaklaşım bir bütün olarak toplumun
çıkarlarını gözeten ve toplumsal sorunların çözümüne katkı sağlamayı amaçlayan bir düşüncedir. Bir
4
olmamakla birlikte, KKS özellikle bazı firmalar tarafından, vizyon, misyon ve temel değerler gibi
beyan edilen ve bir anlamda firma için bağlayıcı olan bir yasal zorunluluk olmayan firmanın temel iş
faaliyetleri, sosyal yatırımları ve hayırseverlik programları ile topluma yaptığı katkı olarak
tanımlayabiliriz.
Tablo 2: Carrol’un Kurumsal Sosyal Sorumluluk Piramidi
Soyal Sorumluluk Türü Sosyal Beklenti Sonuç/Örnek
Gönüllü/Hayırs e ver Şirket toplumu destekleme
Sorumluluk Toplum tarafından programlarına katkıda bulunur.
işletmeden arzulanır. Topluma katılır.
Etik/Ahlaki Şüpheli, sorgulanabilir
Sorumluluk Toplum tarafından uygulamalardan kaçınmak.
işletmeden beklenir. Tüm yasalara (çevresel yasalar,
Yasal Sorumluluk tüketici yasaları) itaat etmek.
Toplum bir gereklilik
olarak görür. Kurallara uymak.
Maliyetleri minimize etmek, satış
Ekonomik Sorumluluk Toplum bir gereklilik
olarak görür. gelirlerini maksimize etmek ve
Kaynak: Sarıkaya, 2012;205 kârlı olmak.
1- Ekonomik sorumluluk; zorunlu
2- Yasal sorumluluk; zorunlu
3- Etik sorumluluk; beklenilen
4- Gönüllü sorumluluk; arzu edilen
Ekonomik sorumluluk, işletmelerin toplumun ihtiyaç duyduğu ürün ve hizmetleri üretme
ve karşılığında kâr elde etme sorumluluğudur. Yasal sorumluluk, şirketlerin ekonomik amaçlarını
yerine getirirken yasal düzenlemelere uymalarını ifade eder. Etik sorumluk, kanunlar tarafından yazılı
şekle getirilmediği halde, toplum tarafından kurumlardan yapılması beklenen bazı ek sorumlulukları
içermektedir. Gönüllü sorumluluklar ise, toplumun işletmelerden beklediği hayırseverlik amaçlı
faaliyetlerdir(Cingöz ve Akdoğan, 2012;331).
Alpugan (1998;96), sanayi devriminden bu yana işletmelerin sosyal sorumluluk anlayışında üç
temel yaklaşımın hakim olduğunu ifade etmektedir. Bunlardan ilki, salt işletme sahiplerinin çıkarlarını
maksimum kılmayı amaçlayan yaklaşımdır. Bu yaklaşımım temel felsefesi “benim işletmem için iyi
olan toplum için de iyidir” biçiminde özetlenebilir. Bu düşünceye hakim olan felsefe bu yaklaşımı
materyalist bir düşünceye dayandırmaktadır. İkinci yaklaşım, işletmenin çıkarları ile işletme
çalışanlarına katkıda bulunan grupların çıkarlarını dengelemeyi amaçlayan düşüncedir. Bu düşüncenin
temel felsefesi de “ benim işletmem için iyi olan toplum içinde iyidir” şeklinde özetlenebilir. Bununla
beraber, insan öğesine verdiği önem açısından materyalist yönünün yanı sıra, hümanist yönü de
bulunan bir yaklaşımdır. İlk iki yaklaşımın aksine, üçüncü yaklaşım bir bütün olarak toplumun
çıkarlarını gözeten ve toplumsal sorunların çözümüne katkı sağlamayı amaçlayan bir düşüncedir. Bir
4
