Page 408 - Stk 2015 Bildiriler E-Kitap
P. 408
eki önemli turizm merkezlerinden olan Ayder de yapılan kış şenliklerinde yeter miktarda kar
olmaması nedeniyle de çeşitli sorunlar yaşanmıştır. 1997-2010 Yılları arasında ortalama sıcaklık ve
ortalama maksimum sıcaklık değerleri hem yıl genelinde hem de kış mevsiminde artmıştır. Bu da
göstermektedir ki gelecekte Rize il genelinde kış ayları daha ılıman geçecek ve daha az kar yağışına
tanık olacaktır. Bu olay kar örtüsüne bağlı olarak yürütülen turizm faaliyetlerinde ciddi aksamaların
yaşanmasına neden olacaktır. Bu açıdan Rizede kış turizmi için yapılacak planlamalarda mutlaka iklim
değişiminin kar yağışına olası etkileri dikkate alınmalıdır. Kar yağışının azalması beraberinde karın su
eşdeğerinin de azalmasına ve ekosistemde kısa süreli de olsa su sorunu yaşanmasına neden
olabilecektir. Rize ilinde 1000 metreden daha yüksek alanlardaki kar yağışı, karın yerde kalış süresi ve
karın su eşdeğeri bir yandan buradaki flora-faunanın devamlılığı için, diğer yandan vadilerdeki suyun
hidrolojik döngüsü ve suya bağlı diğer faaliyetlerde (tarımsal sulama, evsel ve endüstriyel kullanım,
HES vb) çok ciddi sorunların yaşanmasına neden olabilir. Bütün bunlarda turizm faaliyetlerine negatif
yönde etki edecektir. Yüksek (2002:824) yaptığı araştırmasında Hemşin-Ortadere Yağış havzasındaki
karın su eşdeğerinin yükseltiye bağlı olarak arttığını ve 100-400 m yükselti kademeleri için 18-
27ml/100cm3 arasında değiştiğini ve karın su eşdeğerinin ekosistem için çok büyük önem taşıdığını
ifade etmiştir. Hills vd, (2013:41) yaptıkları çalışmada RegCM3 iklim değişim modeline göre doğu
Karadenizde ortalama sıcaklığın 1.5-4.5 °C arasında artacağını ve en fazla değişimin yaz ve
sonbaharda meydana geleceğini ifade etmişlerdir. Aynı çalışmada Karadenizin dağlarındaki kar
seviyesinde 20 cm azalmanın olacağı ve bunun da derelerdeki akımı olumsuz etkileyeceğini
belirtmişlerdir.
SONUÇ
Önümüzdeki süreçte (özellikle 2030 yılından sonra) küresel iklim değişimi sonucunda bir
yandan turistlerin yoğun olarak ziyaret ettiği yerlerde, diğer yandan turizm faaliyetlerinde önemli
değişikliklerin olacağı düşünülmektedir. Buna göre özellikle Türkiye genelinde Ege ve Akdenizde
yoğunlaşan turist sayısının Türkiye’nin kuzey ve kuzeydoğusuna kayacağı ve deniz odaklı turizmden
doğa odaklı turizme hızlı bir geçiş olacağı düşünülmektedir. Bu süreçte kuzeydoğu Karadenizde sahip
olduğu doğal güzellikleriyle önemli bir yer olan Rize yeni ve yükselen bir turizm alanı olarak öne
çıkacaktır. Rize’nin turizm bakımından öne çıkması 2100 yılına doğru daha da hızlanacak ama daha
sonra tekrar azalacaktır. İklim özellikleri Rize turizmi için önce elverişli ve arzulanan bir durum olarak
karşımıza çıksada; ekosistemim sürekli tahrip edilmesi, arazinin dönüştürülmesi ve amaç dışı
kullanımı, plansız ve aşırı bir şekilde yapılan yollar, plansız yapılan hidroelektrik santralleri nedeniyle
sahip olunan doğal kaynaklar büyük oranda tahrip olacağından bu kaynaklara dayanan doğa temelli
sürdürülebilir turizm ciddi bir şekilde yara almış olacaktır.
394
olmaması nedeniyle de çeşitli sorunlar yaşanmıştır. 1997-2010 Yılları arasında ortalama sıcaklık ve
ortalama maksimum sıcaklık değerleri hem yıl genelinde hem de kış mevsiminde artmıştır. Bu da
göstermektedir ki gelecekte Rize il genelinde kış ayları daha ılıman geçecek ve daha az kar yağışına
tanık olacaktır. Bu olay kar örtüsüne bağlı olarak yürütülen turizm faaliyetlerinde ciddi aksamaların
yaşanmasına neden olacaktır. Bu açıdan Rizede kış turizmi için yapılacak planlamalarda mutlaka iklim
değişiminin kar yağışına olası etkileri dikkate alınmalıdır. Kar yağışının azalması beraberinde karın su
eşdeğerinin de azalmasına ve ekosistemde kısa süreli de olsa su sorunu yaşanmasına neden
olabilecektir. Rize ilinde 1000 metreden daha yüksek alanlardaki kar yağışı, karın yerde kalış süresi ve
karın su eşdeğeri bir yandan buradaki flora-faunanın devamlılığı için, diğer yandan vadilerdeki suyun
hidrolojik döngüsü ve suya bağlı diğer faaliyetlerde (tarımsal sulama, evsel ve endüstriyel kullanım,
HES vb) çok ciddi sorunların yaşanmasına neden olabilir. Bütün bunlarda turizm faaliyetlerine negatif
yönde etki edecektir. Yüksek (2002:824) yaptığı araştırmasında Hemşin-Ortadere Yağış havzasındaki
karın su eşdeğerinin yükseltiye bağlı olarak arttığını ve 100-400 m yükselti kademeleri için 18-
27ml/100cm3 arasında değiştiğini ve karın su eşdeğerinin ekosistem için çok büyük önem taşıdığını
ifade etmiştir. Hills vd, (2013:41) yaptıkları çalışmada RegCM3 iklim değişim modeline göre doğu
Karadenizde ortalama sıcaklığın 1.5-4.5 °C arasında artacağını ve en fazla değişimin yaz ve
sonbaharda meydana geleceğini ifade etmişlerdir. Aynı çalışmada Karadenizin dağlarındaki kar
seviyesinde 20 cm azalmanın olacağı ve bunun da derelerdeki akımı olumsuz etkileyeceğini
belirtmişlerdir.
SONUÇ
Önümüzdeki süreçte (özellikle 2030 yılından sonra) küresel iklim değişimi sonucunda bir
yandan turistlerin yoğun olarak ziyaret ettiği yerlerde, diğer yandan turizm faaliyetlerinde önemli
değişikliklerin olacağı düşünülmektedir. Buna göre özellikle Türkiye genelinde Ege ve Akdenizde
yoğunlaşan turist sayısının Türkiye’nin kuzey ve kuzeydoğusuna kayacağı ve deniz odaklı turizmden
doğa odaklı turizme hızlı bir geçiş olacağı düşünülmektedir. Bu süreçte kuzeydoğu Karadenizde sahip
olduğu doğal güzellikleriyle önemli bir yer olan Rize yeni ve yükselen bir turizm alanı olarak öne
çıkacaktır. Rize’nin turizm bakımından öne çıkması 2100 yılına doğru daha da hızlanacak ama daha
sonra tekrar azalacaktır. İklim özellikleri Rize turizmi için önce elverişli ve arzulanan bir durum olarak
karşımıza çıksada; ekosistemim sürekli tahrip edilmesi, arazinin dönüştürülmesi ve amaç dışı
kullanımı, plansız ve aşırı bir şekilde yapılan yollar, plansız yapılan hidroelektrik santralleri nedeniyle
sahip olunan doğal kaynaklar büyük oranda tahrip olacağından bu kaynaklara dayanan doğa temelli
sürdürülebilir turizm ciddi bir şekilde yara almış olacaktır.
394
