Page 666 - Stk 2015 Bildiriler E-Kitap
P. 666
temleri ile caydırıcı tedbirlerin alınması gerekmektedir. Mevsimselliğin etkisine bir baĢka açıdan
bakıldığında bölgenin sosyo-kültürel yapısını etkilemesidir. Gelen ziyaretçilerden olumsuz yönde
etkilenen yerel halk ve yazları yoğun çalıĢan kıĢları iĢsiz olan genç nesil ile aralarında kültür çatıĢması
sosyal sorunlar yaĢanmaktadır.
Turizm sektöründe mevsimlik istihdam edilen çalıĢanlar sezon bitiminde bir diğer sezona
kadar iĢten çıkarılmaktadır. Bu durumdaki çalıĢanlar genellikle bir sonraki sezonda farklı bir iĢletmede
iĢ aramak zorunda kalmaktadır. Turizm sektörünün emek yoğun yapısı ve istihdam edilenlerde
aranılan üstün nitelikler de düĢünüldüğünde, her sezon farklı bir iĢletmede mevsimlik olarak çalıĢan
insanların kariyer planlamalarında da sorun yaĢadıkları göze çarpmaktadır. Çoğunlukla her yeni
sezonda iĢletme değiĢtiren bu çalıĢanların; iĢletmenin faaliyet gösterdiği sezon süresince iĢletmenin
yapısını, yönetimini ya da kültürünü benimsemeleri ve iĢletmeye bağlanmaları mümkün
olmamaktadır. Örgütsel bağlılığın oluĢmaması da hem çalıĢanlar hem de iĢletmeler açısından sorunlar
yaratmaktadır (Kılıç vd., 2013: 976). DüĢük sezonda yaĢanan iĢsizlik sosyal, psikolojik ve ailevi
sorunlar yaĢanmasına da neden olmaktadır. Mevsimlik istihdam edilenlerin yaĢadığı olumsuzluklar,
çatıĢmalara, aile bütünlüğünün bozulmasına ve hatta intihara olaylarına kadar varmaktadır. Halen
günümüzde çözümü kesin ve kalıcı olarak bulunamayan bir sorun olarak karĢımıza durmaktadır.
Ancak, Türkiye gibi geliĢmekte olan ve turizm sektörünün ülke ekonomisinde önemli bir gelir
sağlayıcı etkisinin olduğu ülkelerde bu sorunun giderilebilmesi için gerekli olan önlemler yeterince ele
alınmamakta ve mevsimselliği yapısal bir özellik olarak benimseme ve olumsuz sonuçlarını da kabul
etme stratejisi uygulanmaktadır (Kılıç vd., 2013: 984).
Mevsimselliği, kesin olarak ortadan kaldırmak mümkün olmamakla birlikte etkisini hafifletici
tedbirlerin alınması mümkündür. Makro ve mikro düzeylerde hem ülke turizmi adına kamu kurumları
tarafından, hem de iĢletme yönetimleri tarafından uyumlu bir Ģekilde oluĢturulacak politikalar,
stratejiler, plan ve programlar, öncelikle var olan arz kaynaklarının dengeli kullanımı ve yılın her
döneminde talep oluĢturacak Ģekildeki alternatif turizm çeĢitlerinden de faydalanılarak üst yapının
mümkün olabildiğince tüm yıl boyunca tam kapasiteye yakın bir düzeyde çalıĢma ve tam istihdam
sağlayabilmelerine yönelik olmalıdır. Butler (2001: 12) mevsimselliği ortadan kaldırmaya yönelik
sıklıkla değinilen hafifletici eylemleri Ģöyle sıralamaktadır; yoğun sezonu uzatma, ilave sezon, pazar
çeĢitlendirmesi, ürün çeĢitlendirmesi, iç turizmi teĢvik etme, festival, konferans ve etkinlik gibi sezon
dıĢı faaliyetleri sunma, mevsimsel dalgalanmaların doğru ölçümlenmesi ve çözüm önerilerinin
üretilmesi. Örneğin; yılın her mevsiminde farklı dönemlerde farklı hayvanlara yönelik yapılan av
turizmi konusunda katılımcı açısından önemli bir talep potansiyeli bulunmaktadır. Antalya’daki
Termesos, Akseki gibi avlanma alanları mevcuttur. Kongre ve Toplantı turizmi açısından da Antalya
hem yurtiçi hem de yurtdıĢı pazarlara özellikle yaz sezonu dıĢında ılıman iklim ve konaklama
tesislerinin niteliği açısından üstün avantajlar sunmaktadır.
652
bakıldığında bölgenin sosyo-kültürel yapısını etkilemesidir. Gelen ziyaretçilerden olumsuz yönde
etkilenen yerel halk ve yazları yoğun çalıĢan kıĢları iĢsiz olan genç nesil ile aralarında kültür çatıĢması
sosyal sorunlar yaĢanmaktadır.
Turizm sektöründe mevsimlik istihdam edilen çalıĢanlar sezon bitiminde bir diğer sezona
kadar iĢten çıkarılmaktadır. Bu durumdaki çalıĢanlar genellikle bir sonraki sezonda farklı bir iĢletmede
iĢ aramak zorunda kalmaktadır. Turizm sektörünün emek yoğun yapısı ve istihdam edilenlerde
aranılan üstün nitelikler de düĢünüldüğünde, her sezon farklı bir iĢletmede mevsimlik olarak çalıĢan
insanların kariyer planlamalarında da sorun yaĢadıkları göze çarpmaktadır. Çoğunlukla her yeni
sezonda iĢletme değiĢtiren bu çalıĢanların; iĢletmenin faaliyet gösterdiği sezon süresince iĢletmenin
yapısını, yönetimini ya da kültürünü benimsemeleri ve iĢletmeye bağlanmaları mümkün
olmamaktadır. Örgütsel bağlılığın oluĢmaması da hem çalıĢanlar hem de iĢletmeler açısından sorunlar
yaratmaktadır (Kılıç vd., 2013: 976). DüĢük sezonda yaĢanan iĢsizlik sosyal, psikolojik ve ailevi
sorunlar yaĢanmasına da neden olmaktadır. Mevsimlik istihdam edilenlerin yaĢadığı olumsuzluklar,
çatıĢmalara, aile bütünlüğünün bozulmasına ve hatta intihara olaylarına kadar varmaktadır. Halen
günümüzde çözümü kesin ve kalıcı olarak bulunamayan bir sorun olarak karĢımıza durmaktadır.
Ancak, Türkiye gibi geliĢmekte olan ve turizm sektörünün ülke ekonomisinde önemli bir gelir
sağlayıcı etkisinin olduğu ülkelerde bu sorunun giderilebilmesi için gerekli olan önlemler yeterince ele
alınmamakta ve mevsimselliği yapısal bir özellik olarak benimseme ve olumsuz sonuçlarını da kabul
etme stratejisi uygulanmaktadır (Kılıç vd., 2013: 984).
Mevsimselliği, kesin olarak ortadan kaldırmak mümkün olmamakla birlikte etkisini hafifletici
tedbirlerin alınması mümkündür. Makro ve mikro düzeylerde hem ülke turizmi adına kamu kurumları
tarafından, hem de iĢletme yönetimleri tarafından uyumlu bir Ģekilde oluĢturulacak politikalar,
stratejiler, plan ve programlar, öncelikle var olan arz kaynaklarının dengeli kullanımı ve yılın her
döneminde talep oluĢturacak Ģekildeki alternatif turizm çeĢitlerinden de faydalanılarak üst yapının
mümkün olabildiğince tüm yıl boyunca tam kapasiteye yakın bir düzeyde çalıĢma ve tam istihdam
sağlayabilmelerine yönelik olmalıdır. Butler (2001: 12) mevsimselliği ortadan kaldırmaya yönelik
sıklıkla değinilen hafifletici eylemleri Ģöyle sıralamaktadır; yoğun sezonu uzatma, ilave sezon, pazar
çeĢitlendirmesi, ürün çeĢitlendirmesi, iç turizmi teĢvik etme, festival, konferans ve etkinlik gibi sezon
dıĢı faaliyetleri sunma, mevsimsel dalgalanmaların doğru ölçümlenmesi ve çözüm önerilerinin
üretilmesi. Örneğin; yılın her mevsiminde farklı dönemlerde farklı hayvanlara yönelik yapılan av
turizmi konusunda katılımcı açısından önemli bir talep potansiyeli bulunmaktadır. Antalya’daki
Termesos, Akseki gibi avlanma alanları mevcuttur. Kongre ve Toplantı turizmi açısından da Antalya
hem yurtiçi hem de yurtdıĢı pazarlara özellikle yaz sezonu dıĢında ılıman iklim ve konaklama
tesislerinin niteliği açısından üstün avantajlar sunmaktadır.
652
