Page 152 - Stk 2015 Bildiriler E-Kitap
P. 152
izm türü olarak algılanmamasını, turizmin tüm türlerinde uygulanması gerektiği vurgulanmıştır
(UNEP ve WTO, 2005: 2, WTO, 2013:1).
Bu derece doğal kaynaklarla ilişkisi olan turizmin etkileri ve dünya ölçeğinde değişen trendler
nedeniyle son dönemde uluslar arası turizm hareketleri bu çerçevede değerlendirilmektedir. Ülkelerin
kalkınma politikalarında önemli bir yeri olan turizm sektörü, sürdürülebilirlik konusunun en fazla
tartışıldığı sektörlerden birisidir. Sürdürülebilirlik kavramının ekonomi alanında tartışılması kalkınma
politikalarının çevreye etkilerinin tartışıldığı bir dönemde başlamıştır. Sürdürülebilir kalkınma, ilk kez
1987 yılında Dünya Çevre ve Kalkınma Komisyonunun raporunda ortaya atılmıştır ve sürdürülebilir
kalkınma, kalkınmanın her şeye rağmen olmaması gerektiğine ve kaynakların aşırı tüketilmeden
kullanılmasına vurgu yapılmıştır (Kaypak, 2011: 20).
Sürdürülebilir turizm yönetişimi yerel ölçekte turizm, çevre, toplumsal ve kalkınmayla ilgili
aktörlerin katılımını ve koordinasyonunu gerektirir (WTO, 2013: 7). WTO (2013)’ya göre bu konuda
anahtar konumdaki aktörler ulusal turizm bakanlıkları ve temsilcileri, özel sektör temsilcileri, STK’lar,
diğer ilgili bakanlıklar ve temsilciler ve yerel yönetim temsilcileridir. Yerel ölçekte turizm yönetişimi
açısından yerel yönetim ve STK’ların sürdürülebilir turizm algıları önem kazanmaktadır. Çünkü etkili
turizm yönetimi, sürdürülebilir turizm amacını gerçekleştirmeye çalışmada turizmin gelişim ve
yönetimini şekillendirme ve yönlendirme sürecini gerektirmektedir (WTO, 2013: 7).
AMAÇ VE ÖNEM
Turizmde sürdürülebilirlik kavramı doğal kaynaklardan insan kaynağına kadar geniş bir
yelpazede değerlendirilmektedir. Bundan dolayı sürdürülebilir turizm denildiğinde amaçlar açısından
bir netlik oluşturmak güçleşmektedir. Bu konuda net bir çerçeve oluşturmak için UNEP ve WTO 2005
yılında yayınladıkları “Turizmi Daha Sürdürülebilir Kılmak: Politika Yapıcılar İçin Bir Rehber
Raporu’nda (Making Tourism More Sustainable: A Guide For Policy Maker) ” belirtilen 12 amaçtan
yararlanılmıştır.
UNEP ve WTO (2005)’nun ortaya koyduğu amaçlar çerçevesinde Fethiye’deki yerel yönetim
ve STK’ların sürdürülebilir turizme bakış açılarını ortaya koymak çalışmanın amacıdır. Bütünsel bir
yaklaşım geliştirmede eksik kalınan yönleri ortaya çıkarmak çalışma açısından elzemdir.
Sürdürülebilir turizm çalışmalarında paydaşlar yaklaşımı çerçevesinde tüm ilgili aktörlerin
katılımını belirten, ilkeler bakımından ise ekonomik, sosyal-kültürel, çevresel boyutlarını içeren bir
yaklaşım egemendir. Fethiye özelinde baktığımızda, yerel yönetim ve STK’lar açısından sürdürülebilir
turizmin ne ifade ettiği araştırılmamıştır. Çalışma bu boşluğu doldurmak adına önemlidir.
Fethiye’de yerel yönetim ve STK’lar arasında sürdürülebilir turizm sık dile getirilmesine
rağmen, sürdürülebilir turizmin nasıl değerlendirilmesi gerektiği ve nelerin ortaya konulduğu bir bütün
içersinde değerlendirilmemiştir. İlgililer kendi algılamaları ve eksik gördükleri konular çerçevesinde
138
(UNEP ve WTO, 2005: 2, WTO, 2013:1).
Bu derece doğal kaynaklarla ilişkisi olan turizmin etkileri ve dünya ölçeğinde değişen trendler
nedeniyle son dönemde uluslar arası turizm hareketleri bu çerçevede değerlendirilmektedir. Ülkelerin
kalkınma politikalarında önemli bir yeri olan turizm sektörü, sürdürülebilirlik konusunun en fazla
tartışıldığı sektörlerden birisidir. Sürdürülebilirlik kavramının ekonomi alanında tartışılması kalkınma
politikalarının çevreye etkilerinin tartışıldığı bir dönemde başlamıştır. Sürdürülebilir kalkınma, ilk kez
1987 yılında Dünya Çevre ve Kalkınma Komisyonunun raporunda ortaya atılmıştır ve sürdürülebilir
kalkınma, kalkınmanın her şeye rağmen olmaması gerektiğine ve kaynakların aşırı tüketilmeden
kullanılmasına vurgu yapılmıştır (Kaypak, 2011: 20).
Sürdürülebilir turizm yönetişimi yerel ölçekte turizm, çevre, toplumsal ve kalkınmayla ilgili
aktörlerin katılımını ve koordinasyonunu gerektirir (WTO, 2013: 7). WTO (2013)’ya göre bu konuda
anahtar konumdaki aktörler ulusal turizm bakanlıkları ve temsilcileri, özel sektör temsilcileri, STK’lar,
diğer ilgili bakanlıklar ve temsilciler ve yerel yönetim temsilcileridir. Yerel ölçekte turizm yönetişimi
açısından yerel yönetim ve STK’ların sürdürülebilir turizm algıları önem kazanmaktadır. Çünkü etkili
turizm yönetimi, sürdürülebilir turizm amacını gerçekleştirmeye çalışmada turizmin gelişim ve
yönetimini şekillendirme ve yönlendirme sürecini gerektirmektedir (WTO, 2013: 7).
AMAÇ VE ÖNEM
Turizmde sürdürülebilirlik kavramı doğal kaynaklardan insan kaynağına kadar geniş bir
yelpazede değerlendirilmektedir. Bundan dolayı sürdürülebilir turizm denildiğinde amaçlar açısından
bir netlik oluşturmak güçleşmektedir. Bu konuda net bir çerçeve oluşturmak için UNEP ve WTO 2005
yılında yayınladıkları “Turizmi Daha Sürdürülebilir Kılmak: Politika Yapıcılar İçin Bir Rehber
Raporu’nda (Making Tourism More Sustainable: A Guide For Policy Maker) ” belirtilen 12 amaçtan
yararlanılmıştır.
UNEP ve WTO (2005)’nun ortaya koyduğu amaçlar çerçevesinde Fethiye’deki yerel yönetim
ve STK’ların sürdürülebilir turizme bakış açılarını ortaya koymak çalışmanın amacıdır. Bütünsel bir
yaklaşım geliştirmede eksik kalınan yönleri ortaya çıkarmak çalışma açısından elzemdir.
Sürdürülebilir turizm çalışmalarında paydaşlar yaklaşımı çerçevesinde tüm ilgili aktörlerin
katılımını belirten, ilkeler bakımından ise ekonomik, sosyal-kültürel, çevresel boyutlarını içeren bir
yaklaşım egemendir. Fethiye özelinde baktığımızda, yerel yönetim ve STK’lar açısından sürdürülebilir
turizmin ne ifade ettiği araştırılmamıştır. Çalışma bu boşluğu doldurmak adına önemlidir.
Fethiye’de yerel yönetim ve STK’lar arasında sürdürülebilir turizm sık dile getirilmesine
rağmen, sürdürülebilir turizmin nasıl değerlendirilmesi gerektiği ve nelerin ortaya konulduğu bir bütün
içersinde değerlendirilmemiştir. İlgililer kendi algılamaları ve eksik gördükleri konular çerçevesinde
138
