Page 212 - Stk 2015 Bildiriler E-Kitap
P. 212
ettiği bir paradokstur (Foster, 2006). Bu sorunun temelinde, kapitalizmin yayılım becerisinin etkisi
yattığı açıktır. Paul Sweezy ve Paul Baran‟ın 1966‟da kaleme aldıkları “Tekelci Sermaye” kitabında
kapitalizmin yayılım becerisinin ortaya çıkardığı tekelden bahsederler. Diğer sermayeleri massedip,
yeni yatırım imkânları yaratığı üç tane yenilik (çığır açan yenilikler) olan buhar makinesi, demiryolu
ve otomobil9; tekelleşmenin güçlenmesinin teminatı olmuşlardır. Çünkü “bunların her biri, iç göçlere
ve yeni toplulukların kurulmasına neden olarak, iktisadi coğrafyayı radikal bir biçimde değiştirmiştir.
Her biri, birçok yeni mal ve hizmetlerin üretilmesini gerekli ya da mümkün hale getirmiş, her biri
sanayi ürünlerinin Pazar imkânlarını dolaylı olarak genişletmiştir” (Şahin, 2007). Sonuç olarak, Jevons
paradoksundan ve kapitalizmin yayılım becerisiyle tekelleşmesinden yola çıkarak, kitle turizminin
yarattığı tahribata karşı alternatif bir teknik olarak sunulan sürdürülebilir turizm faaliyetlerinin, uzun
vadede, daha fazla tüketim merkezlerinin artışını sağlaması ve seyahat sektörünün geliştirilmesiyle de
karbon salınımının yükseltme sürecini hızlandırmasından dolayı, ekolojik sorunlara olumlu
olmasından daha fazla olumsuz etkide bulunacağı açıktır. Ayrıca, potansiyelleri doğrultusunda
bölgelere yeni yatırım imkânları açılsa dahi, tekel –ki günümüzde finans kapitalden söz edebiliriz-,
diğer sermayeleri massedecektir.
Bu çalışmada, son yıllarda tekrardan gündeme gelen ve “dikkat çeken” kavramlarından biri
olan sürdürülebilirliğin, turizmle kaynaşması ve sürdürülebilir turizm adı altında ele alınan
etkinliklerin ekonomik ve ekolojik boyutlarına ilişkin bir tartışma yürütülmüştür. Bundan sonra
konuyla ilgili yapılacak görgül araştırmalarla tartışmanın “nesneleştirilmesine” ihtiyaç duyulmaktadır.
KAYNAKÇA
BOOKCHIN, Murray; (1996a), Toplumsal Ekolojinin Felsefesi, Çev. Rahmi. G. Öğdül, Kabalcı
Yayınları, İstanbul, 197s.
BOOKCHIN, Murray; (1996b), Ekolojik Bir Toplumuna Doğru, Çev. Abdullah Yılmaz, Ayrıntı
Yayınları, İsyanbul, 300s.
BRİASSOULİS, Helen; (2002), Sustainable Tourism And The Question Of The Commons, Annals
of Tourism Research, Cilt 29, Sayı 4, ss. 1065–1085.
CANGIZBAY, Kadir; (2003), Sosyalizm ve Özyönetim: Reel Sosyalizmden Sosyalist Realiteye,
Ütopya Yayınevi, Ankara, 309s.
ÇOBAN, Aykut; (2002), “Çevreciliğin İdeolojik Unsurlarının Eklemlenmesi”, Siyasal Bilgiler
Fakültesi Dergisi Cilt 57, Sayı 3, ss. 3-30
ÇOBAN, Aykut; (2013), “Çevrecilik”, iç. Gökhan Atılgan ve Atilla Aytekin (ed.), Siyaset Bilimi
Kavramlar İdeolojiler Disiplinlerarası İlişkiler, Yordam Yayınları, İstanbul, ss. 455-473.
9 Günümüzde, uçak ile birlikte gelişen enformasyon teknolojilerinin de bu çığır açan yeniliklerin arasına girdiği
söylenebilir.
198
yattığı açıktır. Paul Sweezy ve Paul Baran‟ın 1966‟da kaleme aldıkları “Tekelci Sermaye” kitabında
kapitalizmin yayılım becerisinin ortaya çıkardığı tekelden bahsederler. Diğer sermayeleri massedip,
yeni yatırım imkânları yaratığı üç tane yenilik (çığır açan yenilikler) olan buhar makinesi, demiryolu
ve otomobil9; tekelleşmenin güçlenmesinin teminatı olmuşlardır. Çünkü “bunların her biri, iç göçlere
ve yeni toplulukların kurulmasına neden olarak, iktisadi coğrafyayı radikal bir biçimde değiştirmiştir.
Her biri, birçok yeni mal ve hizmetlerin üretilmesini gerekli ya da mümkün hale getirmiş, her biri
sanayi ürünlerinin Pazar imkânlarını dolaylı olarak genişletmiştir” (Şahin, 2007). Sonuç olarak, Jevons
paradoksundan ve kapitalizmin yayılım becerisiyle tekelleşmesinden yola çıkarak, kitle turizminin
yarattığı tahribata karşı alternatif bir teknik olarak sunulan sürdürülebilir turizm faaliyetlerinin, uzun
vadede, daha fazla tüketim merkezlerinin artışını sağlaması ve seyahat sektörünün geliştirilmesiyle de
karbon salınımının yükseltme sürecini hızlandırmasından dolayı, ekolojik sorunlara olumlu
olmasından daha fazla olumsuz etkide bulunacağı açıktır. Ayrıca, potansiyelleri doğrultusunda
bölgelere yeni yatırım imkânları açılsa dahi, tekel –ki günümüzde finans kapitalden söz edebiliriz-,
diğer sermayeleri massedecektir.
Bu çalışmada, son yıllarda tekrardan gündeme gelen ve “dikkat çeken” kavramlarından biri
olan sürdürülebilirliğin, turizmle kaynaşması ve sürdürülebilir turizm adı altında ele alınan
etkinliklerin ekonomik ve ekolojik boyutlarına ilişkin bir tartışma yürütülmüştür. Bundan sonra
konuyla ilgili yapılacak görgül araştırmalarla tartışmanın “nesneleştirilmesine” ihtiyaç duyulmaktadır.
KAYNAKÇA
BOOKCHIN, Murray; (1996a), Toplumsal Ekolojinin Felsefesi, Çev. Rahmi. G. Öğdül, Kabalcı
Yayınları, İstanbul, 197s.
BOOKCHIN, Murray; (1996b), Ekolojik Bir Toplumuna Doğru, Çev. Abdullah Yılmaz, Ayrıntı
Yayınları, İsyanbul, 300s.
BRİASSOULİS, Helen; (2002), Sustainable Tourism And The Question Of The Commons, Annals
of Tourism Research, Cilt 29, Sayı 4, ss. 1065–1085.
CANGIZBAY, Kadir; (2003), Sosyalizm ve Özyönetim: Reel Sosyalizmden Sosyalist Realiteye,
Ütopya Yayınevi, Ankara, 309s.
ÇOBAN, Aykut; (2002), “Çevreciliğin İdeolojik Unsurlarının Eklemlenmesi”, Siyasal Bilgiler
Fakültesi Dergisi Cilt 57, Sayı 3, ss. 3-30
ÇOBAN, Aykut; (2013), “Çevrecilik”, iç. Gökhan Atılgan ve Atilla Aytekin (ed.), Siyaset Bilimi
Kavramlar İdeolojiler Disiplinlerarası İlişkiler, Yordam Yayınları, İstanbul, ss. 455-473.
9 Günümüzde, uçak ile birlikte gelişen enformasyon teknolojilerinin de bu çığır açan yeniliklerin arasına girdiği
söylenebilir.
198
