Page 211 - Stk 2015 Bildiriler E-Kitap
P. 211
rdürülebilir turizmin bu şema içinde nereye konumlandırılabileceğine ilişkin saptamalar, tartışma ve
sonuç bölümünde sunulmaktadır.
TARTIŞMA VE SONUÇ
Sürdürülebilirliğe ilişkin ekonomi ve ekoloji alanyazınlarının incelenmesi sonucunda,
turizmde sürdürülebilirlik kavramının ekonomik ve ekolojik bakış açıları içinde nerede
konumlandırılabileceğine ilişkin nüveler elde edilmiştir. Çalışmada, sürdürülebilir kalkınma
stratejilerinden biri olan sürdürülebilir turizmin, ekolojik sürdürülebilirliğin neresinde olduğu, ekoloji
yaklaşımlarının (çevre korumacılık/sığ ekoloji, derin ekoloji ve toplumsal ekoloji) sunduğu tartışmalar
doğrultusunda belirlenmeye çalışılmıştır. Daha sonra sürdürülebilir turizmin, olumlu ve olumsuz
yönleriyle kitle turizminin ortaya çıkardığı ekolojik sorunları önleyebilme yeterliliğinin bir
değerlendirilmesi yapılarak, çalışmanın temel sorunu olan, mevcut üretim tarzının egemenliğindeki
turizm disiplininde (şekil 3‟te görüldüğü gibi) ekolojik sürdürülebilirliğin çok düşük bir derecede
gerçekleşebileceği sonucuna ulaşılmıştır.
Ekonomizm Sürdürülebilir
Turizm
SEükrodnüEorkmüolieknboilmirliikk sürdürüGleübçliülirlik
Toplumsal Düşük
SürdürTüolepbliulimrliskal Sürdürülebilir
Ekolojik Çok Düşük
SürdürEükleobliolijrilkiksürdürülebil
Ekolojizm
Şekil 3: Ekonomizm ile Ekolojizm Bakış Açılarına Göre Sürdürülebilir Turizm
Sürdürülebilir turizm üzerinden yapılacak bir başka önemli nokta, kitle turizminin çevreyi
tahribatına alternatif olarak düşünülen sürdürülebilir turizm tekniğinin, öngörülenin aksine, çevre
sorunlara daha da fazla katkı sağlayacağı sorunudur. Bu sorunun formülasyonunu jevons paradoksuyla
açıklamak mümkündür. 1865‟te yazdığı “Kömür Sorunu” eserinde William Stanley Jevons, meta
üretiminin artışı ile enerji tüketiminin –ki o dönemin en büyük enerji kaynağı kömürdür- artışı üzerine
değerlendirmelerde bulunur. Jevons, yaptığı çalışmada, teknolojinin gelişmesiyle (buharlı makinelerin
gelişimiyle) yani, meta üretimindeki verimlilik arttırıldıkça kömür tüketiminin kullanım miktarının
azalması gerekirken, tam tersine, kömür tüketiminin kullanım miktarının arttığını tespit etmiştir.
Bunun sonucunda, teknoloji arttıkça metaların fiyatlarında bir düşüş yaşanmasının yanı sıra, daha çok
ve daha büyük fabrikalar açılarak daha fazla meta üretilirken, kömür artan bir biçimde tükenmesini
sürdürdüğünü gözlemlemiştir. Jevons‟un değindiği, kapitalizmin teknolojiyi geliştirme çabasının
197
sonuç bölümünde sunulmaktadır.
TARTIŞMA VE SONUÇ
Sürdürülebilirliğe ilişkin ekonomi ve ekoloji alanyazınlarının incelenmesi sonucunda,
turizmde sürdürülebilirlik kavramının ekonomik ve ekolojik bakış açıları içinde nerede
konumlandırılabileceğine ilişkin nüveler elde edilmiştir. Çalışmada, sürdürülebilir kalkınma
stratejilerinden biri olan sürdürülebilir turizmin, ekolojik sürdürülebilirliğin neresinde olduğu, ekoloji
yaklaşımlarının (çevre korumacılık/sığ ekoloji, derin ekoloji ve toplumsal ekoloji) sunduğu tartışmalar
doğrultusunda belirlenmeye çalışılmıştır. Daha sonra sürdürülebilir turizmin, olumlu ve olumsuz
yönleriyle kitle turizminin ortaya çıkardığı ekolojik sorunları önleyebilme yeterliliğinin bir
değerlendirilmesi yapılarak, çalışmanın temel sorunu olan, mevcut üretim tarzının egemenliğindeki
turizm disiplininde (şekil 3‟te görüldüğü gibi) ekolojik sürdürülebilirliğin çok düşük bir derecede
gerçekleşebileceği sonucuna ulaşılmıştır.
Ekonomizm Sürdürülebilir
Turizm
SEükrodnüEorkmüolieknboilmirliikk sürdürüGleübçliülirlik
Toplumsal Düşük
SürdürTüolepbliulimrliskal Sürdürülebilir
Ekolojik Çok Düşük
SürdürEükleobliolijrilkiksürdürülebil
Ekolojizm
Şekil 3: Ekonomizm ile Ekolojizm Bakış Açılarına Göre Sürdürülebilir Turizm
Sürdürülebilir turizm üzerinden yapılacak bir başka önemli nokta, kitle turizminin çevreyi
tahribatına alternatif olarak düşünülen sürdürülebilir turizm tekniğinin, öngörülenin aksine, çevre
sorunlara daha da fazla katkı sağlayacağı sorunudur. Bu sorunun formülasyonunu jevons paradoksuyla
açıklamak mümkündür. 1865‟te yazdığı “Kömür Sorunu” eserinde William Stanley Jevons, meta
üretiminin artışı ile enerji tüketiminin –ki o dönemin en büyük enerji kaynağı kömürdür- artışı üzerine
değerlendirmelerde bulunur. Jevons, yaptığı çalışmada, teknolojinin gelişmesiyle (buharlı makinelerin
gelişimiyle) yani, meta üretimindeki verimlilik arttırıldıkça kömür tüketiminin kullanım miktarının
azalması gerekirken, tam tersine, kömür tüketiminin kullanım miktarının arttığını tespit etmiştir.
Bunun sonucunda, teknoloji arttıkça metaların fiyatlarında bir düşüş yaşanmasının yanı sıra, daha çok
ve daha büyük fabrikalar açılarak daha fazla meta üretilirken, kömür artan bir biçimde tükenmesini
sürdürdüğünü gözlemlemiştir. Jevons‟un değindiği, kapitalizmin teknolojiyi geliştirme çabasının
197
