Page 373 - Stk 2015 Bildiriler E-Kitap
P. 373
lanmakta, ona verdikleri zarardan az ya da çok etkilenmektedirler. Turizm sektörünün ana
sermayesini oluşturan doğa, kültür, tarih vb. doğal ve kendini yenileme ve kendiliğinden yenilenme
olasılığı zayıf olan bu değerlere aşırı bağımlılığı, bu etkilenmenin derecesini artırmaktadır (Kuşat,
2014).
Coccossis (1996) turizmin sürdürülebilirliği için dört bakış açısı gerektiğini ifade etmektedir:
Turizmin ekonomik sürdürülebilirliği için sektörel bakış açışı,
Ekolojik sürdürülebilirlik adına çevresel bir bakış açısı,
Uzun dönemli bakış açısı ve
Sürdürülebilir kalkınmanın bir parçası olarak kabul edilen turizm adına stratejik bir bakış
açısı.
Yukarıda ifade edilen bu sorumlu ve bütünsel bakış açısı, çevrenin tüm dinamiklerinin
önemsendiği ve bölgesel kalkınmayı da içine alan sürdürülebilir bir turizmin yaratılması adına büyük
önem taşımaktadır (Dilek: 2014:85).
Takip eden bölümde Gümüşhane ilinin sosyo-ekonomik durumu, kültür turizmi potansiyeli ve bu
potansiyelin turizm gelişimiyle turizm arzına dönüşmesi durumunda bölgeye sağlayabileceği olası
etkiler incelenmiştir.
II. GÜMÜŞHANE İLİ KÜLTÜR TURİZMİ POTANSİYELİNİN BÖLGE
KALKINMASINA SAĞLAYABİLECEĞİ OLASI ETKİLER
A. Gümüşhane İli Sosyo-Ekonomik Durumu
Doğu Karadeniz Bölgesi’nde yer alan ilin yüzölçümü 6440 km² olup, Türkiye yüzölçümünün
%0,8’ine denk gelmektedir. TR90 Düzey 2 Bölgesinde yer alan ilde, merkez ilçe dâhil 6 ilçe, 14
belediye ve 322 köy bulunmaktadır. İlin nüfusu 2013 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS)
sonuçlarına göre 141412’dir ve ülke bazında 77. sırada yer almaktadır. İl ve ilçe merkez nüfusunun
toplam nüfusuna oranı %50’dir. Gümüşhane ilinde genç nüfusun ağırlığı dikkat çekicidir. 2013 yılı il
nüfusunun %41,3’ü 25 yaşın altındadır. 25-65 yaş arası nüfus toplam nüfusun %47,3’ünü, 65 yaş üstü
nüfus toplam nüfusun %11,4’ünü oluşturmaktadır. 2013 ADNKS verilerine göre ilin km²’ye 22 kişi
olan nüfus yoğunluğu, 100 olan ülke nüfusunun çok altındadır. Gümüşhane ili 2013 yılı yıllık nüfus
artış ‰ 44,8 ile Türkiye’nin en yüksek değerine sahiptir. 6 yaş üzeri nüfus için okur-yazarlık oranı %
95’dir. 2012-2013 yılları için ilin ‰ 39,8 net göç hızı ile en fazla göç alan ildir. Gümüşhane ilinin
işsizlik oranı 2013 yılı için %7,2, işgücüne katılma oranı %49,9 ve istihdam oranı %46,3’tür (TÜİK,
2013).
İlin şehirleşme oranı, kişi başına gayri safi yurtiçi hâsıla, sanayi iş kolunda çalışanların toplam
istihdama oranı bakımından Türkiye ortalamalarının altındadır. Tarım kolunda çalışanların toplam
istihdama oranı ise Türkiye ortalamalarının üstündedir (TÜİK, 2013). 2013 yılında Gümüşhane’ye
bağlı firmalar tarafından 2,4 milyon dolar ithalat, 0,1 milyon dolar ihracat yapılmıştır. İlin mutluluk
düzeyi (2013) %61,1 ve umut düzeyi %80,6 ile ülke ortalamasının üzerinde yer almaktadır. İl
359
sermayesini oluşturan doğa, kültür, tarih vb. doğal ve kendini yenileme ve kendiliğinden yenilenme
olasılığı zayıf olan bu değerlere aşırı bağımlılığı, bu etkilenmenin derecesini artırmaktadır (Kuşat,
2014).
Coccossis (1996) turizmin sürdürülebilirliği için dört bakış açısı gerektiğini ifade etmektedir:
Turizmin ekonomik sürdürülebilirliği için sektörel bakış açışı,
Ekolojik sürdürülebilirlik adına çevresel bir bakış açısı,
Uzun dönemli bakış açısı ve
Sürdürülebilir kalkınmanın bir parçası olarak kabul edilen turizm adına stratejik bir bakış
açısı.
Yukarıda ifade edilen bu sorumlu ve bütünsel bakış açısı, çevrenin tüm dinamiklerinin
önemsendiği ve bölgesel kalkınmayı da içine alan sürdürülebilir bir turizmin yaratılması adına büyük
önem taşımaktadır (Dilek: 2014:85).
Takip eden bölümde Gümüşhane ilinin sosyo-ekonomik durumu, kültür turizmi potansiyeli ve bu
potansiyelin turizm gelişimiyle turizm arzına dönüşmesi durumunda bölgeye sağlayabileceği olası
etkiler incelenmiştir.
II. GÜMÜŞHANE İLİ KÜLTÜR TURİZMİ POTANSİYELİNİN BÖLGE
KALKINMASINA SAĞLAYABİLECEĞİ OLASI ETKİLER
A. Gümüşhane İli Sosyo-Ekonomik Durumu
Doğu Karadeniz Bölgesi’nde yer alan ilin yüzölçümü 6440 km² olup, Türkiye yüzölçümünün
%0,8’ine denk gelmektedir. TR90 Düzey 2 Bölgesinde yer alan ilde, merkez ilçe dâhil 6 ilçe, 14
belediye ve 322 köy bulunmaktadır. İlin nüfusu 2013 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS)
sonuçlarına göre 141412’dir ve ülke bazında 77. sırada yer almaktadır. İl ve ilçe merkez nüfusunun
toplam nüfusuna oranı %50’dir. Gümüşhane ilinde genç nüfusun ağırlığı dikkat çekicidir. 2013 yılı il
nüfusunun %41,3’ü 25 yaşın altındadır. 25-65 yaş arası nüfus toplam nüfusun %47,3’ünü, 65 yaş üstü
nüfus toplam nüfusun %11,4’ünü oluşturmaktadır. 2013 ADNKS verilerine göre ilin km²’ye 22 kişi
olan nüfus yoğunluğu, 100 olan ülke nüfusunun çok altındadır. Gümüşhane ili 2013 yılı yıllık nüfus
artış ‰ 44,8 ile Türkiye’nin en yüksek değerine sahiptir. 6 yaş üzeri nüfus için okur-yazarlık oranı %
95’dir. 2012-2013 yılları için ilin ‰ 39,8 net göç hızı ile en fazla göç alan ildir. Gümüşhane ilinin
işsizlik oranı 2013 yılı için %7,2, işgücüne katılma oranı %49,9 ve istihdam oranı %46,3’tür (TÜİK,
2013).
İlin şehirleşme oranı, kişi başına gayri safi yurtiçi hâsıla, sanayi iş kolunda çalışanların toplam
istihdama oranı bakımından Türkiye ortalamalarının altındadır. Tarım kolunda çalışanların toplam
istihdama oranı ise Türkiye ortalamalarının üstündedir (TÜİK, 2013). 2013 yılında Gümüşhane’ye
bağlı firmalar tarafından 2,4 milyon dolar ithalat, 0,1 milyon dolar ihracat yapılmıştır. İlin mutluluk
düzeyi (2013) %61,1 ve umut düzeyi %80,6 ile ülke ortalamasının üzerinde yer almaktadır. İl
359
