Page 385 - Stk 2015 Bildiriler E-Kitap
P. 385
RİŞ
Sürdürülebilir turizm ekonomik, sosyal ve çevresel anlamda dengeli ve planlı bir altyapının
oluĢturulmasına bağlıdır. Sürdürülebilirlik kavramı ve turizm sektörü arasında karĢılıklı bir etkileĢim
söz konusudur. Sürdürülebilirlik kavramı, temelinin doğal ve kültürel kaynakların varlığına dayanması
nedeni ile turizm sektörü için oldukça hassas ve önemlidir. Aynı Ģekilde destinasyonlar kalkınma ve
refah gücünü arttırıcı rolleri ile sürdürülebilir geliĢme için oldukça hassas ve önemlidirler.
I. SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZM
Sürdürülebilir turizm kavramının temelini sürdürülebilir geliĢme kavramı oluĢturmaktadır.
Sürdürülebilir geliĢme kavramına paralel olarak sürdürülebilir turizm hareketi, kitle turizminin hızla
ilerlemesiyle küresel ölçekte çevre hareketlerinin artması ve kitlesel ziyaretlerin destinasyonlarda
oluĢturdukları baskı ve tahribatların sonucu olarak yirminci yüzyılın ikinci yarısında baĢlamıĢtır
(Özkök ve GümüĢ, 2009: 53). Ayrıca doğal ve kültürel çevreye olan ilginin artması da turizm ile doğal
ve sosyo-kültürel çevre iliĢkisini bilimsel olarak inceleme ihtiyacı doğurmuĢtur (Mihalic, 2014: 1).
Dünya Turizm Örgütü sürdürülebilir turizmi; “…kültürel bütünlüğü, gerekli ekolojik süreçleri,
biyolojik çeşitliliği ve yasam destek sistemlerini oluştururken tüm kaynakların ekonomik, sosyal ve
estetik ihtiyaçların karşılanacağı bir şekilde yönetilmesi…” Ģeklinde tanımlamıĢtır (UNEP, 2003: 7).
Sürdürülebilir turizm, sürdürülebilir geliĢmenin baĢarısını destekleyen en önemli sektörlerden birisidir
(Azizi vd., 2011: 29). Sürdürülebilir turizm, her aĢamasında toplumsal sorumluluk, ekonomik
verimlilik ve ekolojik duyarlılığı içermektedir (Beyhan ve Ünügür, 2005: 80). Sürdürülebilir turizmde
temel amaç, turizm faaliyetlerini ekonomik kalkınmaya maksimum fayda sağlaması ve aynı zamanda
çevresel değerlerin korunması hatta geliĢmesinin sağlanmasıdır (Demir ve Çevirgen, 2006: 18). Çünkü
bir destinasyonda çevresel ve kültürel kaynaklar tahrip edildiğinde destinasyon çekiciliğini kaybeder
ve bölge ekonomisi zarar görür (Gahaderi and Henderson, 2013: 99).
Sürdürülebilir turizm planlaması için bir diğer önemli husus bölgesel kalkınmanın
sağlanmasında turizmin geliĢmesi ve çeĢitlenmesi için destinasyon yerel paydaĢlarının destinasyon
değer zincirini oluĢturmak üzere ulusal ve küresel kümelenmeler ve örgütlenmelerle koordinasyon
içerisinde çalıĢması gereğidir (Rukuižienė, 2014: 172). Bu bağlamda soyut olan sürdürülebilirlik
kavramını somut ve uygulanabilir pratik bir araç haline getirmek için tanımlanabilir ve ölçülebilir
parametreler kullanılabilir (Delgado and Palomeque, 2014: 123). Sürdürülebilir turizm geliĢimini
sağlamak prensipli hareket etmeyi gerektirmektedir. Destinasyonun tüm paydaĢları turizmde
sürdürülebilirliğin sağlanması için belirlenen kriterlerin uygulanması konusunda kararlı davranmalıdır.
Böylece uzun dönemli ekonomik, çevresel ve toplumsal sürdürülebilirlik hedeflerine ulaĢılabilecektir
(Yasarata vd., 2010: 346).
371
Sürdürülebilir turizm ekonomik, sosyal ve çevresel anlamda dengeli ve planlı bir altyapının
oluĢturulmasına bağlıdır. Sürdürülebilirlik kavramı ve turizm sektörü arasında karĢılıklı bir etkileĢim
söz konusudur. Sürdürülebilirlik kavramı, temelinin doğal ve kültürel kaynakların varlığına dayanması
nedeni ile turizm sektörü için oldukça hassas ve önemlidir. Aynı Ģekilde destinasyonlar kalkınma ve
refah gücünü arttırıcı rolleri ile sürdürülebilir geliĢme için oldukça hassas ve önemlidirler.
I. SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZM
Sürdürülebilir turizm kavramının temelini sürdürülebilir geliĢme kavramı oluĢturmaktadır.
Sürdürülebilir geliĢme kavramına paralel olarak sürdürülebilir turizm hareketi, kitle turizminin hızla
ilerlemesiyle küresel ölçekte çevre hareketlerinin artması ve kitlesel ziyaretlerin destinasyonlarda
oluĢturdukları baskı ve tahribatların sonucu olarak yirminci yüzyılın ikinci yarısında baĢlamıĢtır
(Özkök ve GümüĢ, 2009: 53). Ayrıca doğal ve kültürel çevreye olan ilginin artması da turizm ile doğal
ve sosyo-kültürel çevre iliĢkisini bilimsel olarak inceleme ihtiyacı doğurmuĢtur (Mihalic, 2014: 1).
Dünya Turizm Örgütü sürdürülebilir turizmi; “…kültürel bütünlüğü, gerekli ekolojik süreçleri,
biyolojik çeşitliliği ve yasam destek sistemlerini oluştururken tüm kaynakların ekonomik, sosyal ve
estetik ihtiyaçların karşılanacağı bir şekilde yönetilmesi…” Ģeklinde tanımlamıĢtır (UNEP, 2003: 7).
Sürdürülebilir turizm, sürdürülebilir geliĢmenin baĢarısını destekleyen en önemli sektörlerden birisidir
(Azizi vd., 2011: 29). Sürdürülebilir turizm, her aĢamasında toplumsal sorumluluk, ekonomik
verimlilik ve ekolojik duyarlılığı içermektedir (Beyhan ve Ünügür, 2005: 80). Sürdürülebilir turizmde
temel amaç, turizm faaliyetlerini ekonomik kalkınmaya maksimum fayda sağlaması ve aynı zamanda
çevresel değerlerin korunması hatta geliĢmesinin sağlanmasıdır (Demir ve Çevirgen, 2006: 18). Çünkü
bir destinasyonda çevresel ve kültürel kaynaklar tahrip edildiğinde destinasyon çekiciliğini kaybeder
ve bölge ekonomisi zarar görür (Gahaderi and Henderson, 2013: 99).
Sürdürülebilir turizm planlaması için bir diğer önemli husus bölgesel kalkınmanın
sağlanmasında turizmin geliĢmesi ve çeĢitlenmesi için destinasyon yerel paydaĢlarının destinasyon
değer zincirini oluĢturmak üzere ulusal ve küresel kümelenmeler ve örgütlenmelerle koordinasyon
içerisinde çalıĢması gereğidir (Rukuižienė, 2014: 172). Bu bağlamda soyut olan sürdürülebilirlik
kavramını somut ve uygulanabilir pratik bir araç haline getirmek için tanımlanabilir ve ölçülebilir
parametreler kullanılabilir (Delgado and Palomeque, 2014: 123). Sürdürülebilir turizm geliĢimini
sağlamak prensipli hareket etmeyi gerektirmektedir. Destinasyonun tüm paydaĢları turizmde
sürdürülebilirliğin sağlanması için belirlenen kriterlerin uygulanması konusunda kararlı davranmalıdır.
Böylece uzun dönemli ekonomik, çevresel ve toplumsal sürdürülebilirlik hedeflerine ulaĢılabilecektir
(Yasarata vd., 2010: 346).
371
