Page 645 - Stk 2015 Bildiriler E-Kitap
P. 645
nu (Tarhala Baranası), Gezek Geleneği, Keten Helva Çekimi, Konya Oturakları, Kula Yarenleri,
KürsübaĢı Geceleri, Yaren Geceleri, Ferfene, Eyvan Geceleri gibi, yöreden yöreye değiĢen farklı
isimler almakta ve farklı özellikler taĢımaktadırlar. (Kültür Bakanlığı, 2014)
Ġ. AĢıklık Geleneği
ÂĢıklık; Ģiiri, müziği ve hikâye anlatımını içeren çok yönlü bir sanattır. Geleneğin taĢıyıcısı olan
ÂĢıklar, eleĢtirel bir dille ele aldıkları konular sayesinde halkı aydınlatan ve yönlendiren lider kiĢiler
olarak algılanmaktadırlar. Ġrticalen Ģiir söyleme, hikâye anlatma, saz çalmanın yanında icra sırasında
sergilenen davranıĢlar, âĢık fasıllarının düzeni gibi geleneğe özgü ilke ve kurallar ustadan çırağa
eğitim ve öğretim yolu ile aktarılmaktadır.ÂĢıklık geleneği, 2009 yılında UNESCO Ġnsanlığın Somut
Olmayan Kültürel Mirasının Temsili Listesi'ne kayıt ettirilmiĢtir. (Kültür Bakanlığı, 2014)
J. Karagöz
Karagöz, deve veya manda derisinden yapılan insan, hayvan veya eĢya Ģekillerinin (tasvir)
çubuklara takılıp arkadan verilen ıĢıkla beyaz perde üzerinde hareket ettirilmesi esasına dayanan bir
gölge oyunudur. (Kültür Bakanlığı)
Bir rivayete göre, Osmanlı Beyi Orhan döneminde Karagöz ve Hacivat isimli iki kiĢi varmıĢ.
Bursa’da bir cami yapımında Karagöz demirci, Hacivat ise duvarcı olarak çalıĢmakta imiĢ. Ġkisi
arasında sürekli nükteli konuĢmalar olurmuĢ. ĠĢçiler ise iĢlerini güçlerini bırakıp sürekli bu ikisini
dinlermiĢ. Böyle olunca da caminin yapımı ilerlememiĢ. Sultan Orhan bunu öğrenince Karagöz ve
Hacivat’ı öldürtmüĢ. Daha sonra vicdan azabı çekmeye baĢlamıĢ. Bunu gören ġeyh KüĢteri bir perde
kurdurmuĢ ve Hacivat’la Karagöz’ün deriden yapılmıĢ figürlerini oynatarak Sultan Orhan’ın acısını
hafifletmeye çalıĢmıĢ. (Dağ, 2006)
K. Nevruz
Baharın geliĢi olarak kabul edilen 21 Mart tarihinde kutlanan Nevruz, Türk dünyasında ortak
kültürel değer olması yönüyle önemli bir yere sahip olup, Türklük dünyasında ve Anadolu’da ortak
inanmalarla, ortak heyecanlarla yüzyıllardır Türk kültürüne özgü özelliklerle kutlanılmaktadır. Nevruz
Ģenlikleri geniĢ bir coğrafyaya yayılmıĢ, çeĢitli kültürlerde yer almıĢtır. Bazı toplumlarda mitolojik
kaynağa, bazı toplumlarda dini kaynağa oturtulmaya çalıĢılmıĢtır. Nevruz, çeĢitli toplumlarda kendi
kültür değerleriyle özdeĢleĢtirip sembolleĢtirerek bayram niteliğinde kutlanılan gündür. (Artun, 2013)
L. Meddahlık
Kelime anlamı olarak öven, aĢırı övgüde bulunan kimse demek olan Meddah, taklitler yaparak ve hoĢ
hikâyeler anlatarak halkı eğlendiren sanatçılara verilen isimdir. (Tdk)
631
KürsübaĢı Geceleri, Yaren Geceleri, Ferfene, Eyvan Geceleri gibi, yöreden yöreye değiĢen farklı
isimler almakta ve farklı özellikler taĢımaktadırlar. (Kültür Bakanlığı, 2014)
Ġ. AĢıklık Geleneği
ÂĢıklık; Ģiiri, müziği ve hikâye anlatımını içeren çok yönlü bir sanattır. Geleneğin taĢıyıcısı olan
ÂĢıklar, eleĢtirel bir dille ele aldıkları konular sayesinde halkı aydınlatan ve yönlendiren lider kiĢiler
olarak algılanmaktadırlar. Ġrticalen Ģiir söyleme, hikâye anlatma, saz çalmanın yanında icra sırasında
sergilenen davranıĢlar, âĢık fasıllarının düzeni gibi geleneğe özgü ilke ve kurallar ustadan çırağa
eğitim ve öğretim yolu ile aktarılmaktadır.ÂĢıklık geleneği, 2009 yılında UNESCO Ġnsanlığın Somut
Olmayan Kültürel Mirasının Temsili Listesi'ne kayıt ettirilmiĢtir. (Kültür Bakanlığı, 2014)
J. Karagöz
Karagöz, deve veya manda derisinden yapılan insan, hayvan veya eĢya Ģekillerinin (tasvir)
çubuklara takılıp arkadan verilen ıĢıkla beyaz perde üzerinde hareket ettirilmesi esasına dayanan bir
gölge oyunudur. (Kültür Bakanlığı)
Bir rivayete göre, Osmanlı Beyi Orhan döneminde Karagöz ve Hacivat isimli iki kiĢi varmıĢ.
Bursa’da bir cami yapımında Karagöz demirci, Hacivat ise duvarcı olarak çalıĢmakta imiĢ. Ġkisi
arasında sürekli nükteli konuĢmalar olurmuĢ. ĠĢçiler ise iĢlerini güçlerini bırakıp sürekli bu ikisini
dinlermiĢ. Böyle olunca da caminin yapımı ilerlememiĢ. Sultan Orhan bunu öğrenince Karagöz ve
Hacivat’ı öldürtmüĢ. Daha sonra vicdan azabı çekmeye baĢlamıĢ. Bunu gören ġeyh KüĢteri bir perde
kurdurmuĢ ve Hacivat’la Karagöz’ün deriden yapılmıĢ figürlerini oynatarak Sultan Orhan’ın acısını
hafifletmeye çalıĢmıĢ. (Dağ, 2006)
K. Nevruz
Baharın geliĢi olarak kabul edilen 21 Mart tarihinde kutlanan Nevruz, Türk dünyasında ortak
kültürel değer olması yönüyle önemli bir yere sahip olup, Türklük dünyasında ve Anadolu’da ortak
inanmalarla, ortak heyecanlarla yüzyıllardır Türk kültürüne özgü özelliklerle kutlanılmaktadır. Nevruz
Ģenlikleri geniĢ bir coğrafyaya yayılmıĢ, çeĢitli kültürlerde yer almıĢtır. Bazı toplumlarda mitolojik
kaynağa, bazı toplumlarda dini kaynağa oturtulmaya çalıĢılmıĢtır. Nevruz, çeĢitli toplumlarda kendi
kültür değerleriyle özdeĢleĢtirip sembolleĢtirerek bayram niteliğinde kutlanılan gündür. (Artun, 2013)
L. Meddahlık
Kelime anlamı olarak öven, aĢırı övgüde bulunan kimse demek olan Meddah, taklitler yaparak ve hoĢ
hikâyeler anlatarak halkı eğlendiren sanatçılara verilen isimdir. (Tdk)
631
