Page 549 - Stk 2015 Bildiriler E-Kitap
P. 549
Uluslararası Doğayı Koruma Derneği (IUCN) tarafından yapılan bir araĢtırma sonucunda
acenta Ģirketlerinin %53’ü ayı gözlemciliğinin iĢleri için çok önemli olduğunu belirtmiĢtir. Bu
durumun sebebi diğer turlara göre bu turlardan daha fazla gelir elde etmeleridir. Bunun yanı sıra
ayı gözlemciliği bölge istihdamına sezonluk katkı sağlamaktadır (Servheen vd., 2014: 41).
YÖNTEM
AraĢtırmada, Türkiye’de belli bölgelerde yaĢanan ayı-insan çatıĢmasını en aza indirgemek
ve yaban hayatını korumak adına Türkiye’de Ayı Gözlemciliği’nin uygulanabilirliğinin ortaya
çıkarılması amaçlanmıĢtır. Bu amaç doğrultusunda nitel araĢtırma yöntemi kullanılmıĢtır. Nitel
araĢtırma “algıların ve olayların doğal ortamda gerçekçi ve bütüncül bir biçimde ortaya konmasına
yönelik nitel bir sürecin izlendiği araĢtırma” olarak tanımlanmaktadır (Yıldırım ve ġimĢek, 2011:
39). Nitel araĢtırma belli bir konunun derinlemesine irdelenmesini sağlar ve genelleme araĢtırmanın
temel amacını oluĢturmaz (Yıldırım ve ġimĢek, 2011; 57). AraĢtırmada sosyal bilimlerde en çok
kullanılan nitel araĢtırma yöntemlerinden görüĢme tekniğinin yazılı hale getirilmiĢ biçimi olan açık
uçlu soru formu kullanılarak veri toplanmıĢtır. GörüĢme; önceden belirlenmiĢ bir amaç
doğrultusunda soru cevap esasına dayalı bir iletiĢim sürecidir (Stewart ve Cash, 1987: 7).
GörüĢmede esas amaç görüĢülen konuyla ilgili kiĢinin gerçek düĢüncelerini ortaya çıkarmaktır.
Açık uçlu soru formunda sorular kiĢilere yazılı olarak gönderilmekte ve kiĢilerden de yazılı olarak
cevaplar alınmaktadır. Bu Ģekilde konu hakkında kiĢilerden anlamlı yanıtlar alınırken, kısa ve
yorumlanabilir sonuçlara da ulaĢılmaktadır (Kozak, 2014: 107). Açık uçlu soru formu tekniğinin
tercih edilmesinde, katılımcılardan hızlı bir Ģekilde geri dönüĢ alınması, katılımcı bilgilerinin
bilinmemesi ve bu durumun kiĢilerin düĢüncelerini daha özgür bir Ģekilde paylaĢmasına olanak
tanıması, iletiĢim sorunu yaĢayan kiĢilere de uygun olması etkili olmuĢtur.
AraĢtırma alanı Doğu Karadeniz Bölgesi olarak belirlenmiĢtir. AraĢtırma alanı olarak Doğu
Karadeniz bölgesinin seçilme nedeni; bu bölgede ayı-insan çatıĢmasının yoğun bir Ģekilde
yaĢanması ve en geniĢ ayı popülasyonuna sahip olmasıdır. ÇalıĢmanın veri toplama aĢamasında
görüĢülecek kiĢilerin seçiminde amaçlı örnekleme yöntemi tercih edilmiĢtir. Amaçlı örnekleme
yöntemi ana kütleye benzer küçük bir gruptan örnek seçilmesidir. Amaçlı örnekleme zengin bilgiye
ulaĢılması konusunda çalıĢmaya yöntem açısından güç kazandırmaktadır (Patton, 2002: 231). Bu
kapsamda araĢtırma alanında, ayı-insan çatıĢması üzerine yürütülen projelerde yer alan kiĢiler,
yaban hayatını koruma üzerine çalıĢan uzmanlar, turist rehberleri ve akademisyenler ile
görüĢülmüĢtür. Tablo 1’de katılımcılara ait demografik bilgiler yer almaktadır.
535
acenta Ģirketlerinin %53’ü ayı gözlemciliğinin iĢleri için çok önemli olduğunu belirtmiĢtir. Bu
durumun sebebi diğer turlara göre bu turlardan daha fazla gelir elde etmeleridir. Bunun yanı sıra
ayı gözlemciliği bölge istihdamına sezonluk katkı sağlamaktadır (Servheen vd., 2014: 41).
YÖNTEM
AraĢtırmada, Türkiye’de belli bölgelerde yaĢanan ayı-insan çatıĢmasını en aza indirgemek
ve yaban hayatını korumak adına Türkiye’de Ayı Gözlemciliği’nin uygulanabilirliğinin ortaya
çıkarılması amaçlanmıĢtır. Bu amaç doğrultusunda nitel araĢtırma yöntemi kullanılmıĢtır. Nitel
araĢtırma “algıların ve olayların doğal ortamda gerçekçi ve bütüncül bir biçimde ortaya konmasına
yönelik nitel bir sürecin izlendiği araĢtırma” olarak tanımlanmaktadır (Yıldırım ve ġimĢek, 2011:
39). Nitel araĢtırma belli bir konunun derinlemesine irdelenmesini sağlar ve genelleme araĢtırmanın
temel amacını oluĢturmaz (Yıldırım ve ġimĢek, 2011; 57). AraĢtırmada sosyal bilimlerde en çok
kullanılan nitel araĢtırma yöntemlerinden görüĢme tekniğinin yazılı hale getirilmiĢ biçimi olan açık
uçlu soru formu kullanılarak veri toplanmıĢtır. GörüĢme; önceden belirlenmiĢ bir amaç
doğrultusunda soru cevap esasına dayalı bir iletiĢim sürecidir (Stewart ve Cash, 1987: 7).
GörüĢmede esas amaç görüĢülen konuyla ilgili kiĢinin gerçek düĢüncelerini ortaya çıkarmaktır.
Açık uçlu soru formunda sorular kiĢilere yazılı olarak gönderilmekte ve kiĢilerden de yazılı olarak
cevaplar alınmaktadır. Bu Ģekilde konu hakkında kiĢilerden anlamlı yanıtlar alınırken, kısa ve
yorumlanabilir sonuçlara da ulaĢılmaktadır (Kozak, 2014: 107). Açık uçlu soru formu tekniğinin
tercih edilmesinde, katılımcılardan hızlı bir Ģekilde geri dönüĢ alınması, katılımcı bilgilerinin
bilinmemesi ve bu durumun kiĢilerin düĢüncelerini daha özgür bir Ģekilde paylaĢmasına olanak
tanıması, iletiĢim sorunu yaĢayan kiĢilere de uygun olması etkili olmuĢtur.
AraĢtırma alanı Doğu Karadeniz Bölgesi olarak belirlenmiĢtir. AraĢtırma alanı olarak Doğu
Karadeniz bölgesinin seçilme nedeni; bu bölgede ayı-insan çatıĢmasının yoğun bir Ģekilde
yaĢanması ve en geniĢ ayı popülasyonuna sahip olmasıdır. ÇalıĢmanın veri toplama aĢamasında
görüĢülecek kiĢilerin seçiminde amaçlı örnekleme yöntemi tercih edilmiĢtir. Amaçlı örnekleme
yöntemi ana kütleye benzer küçük bir gruptan örnek seçilmesidir. Amaçlı örnekleme zengin bilgiye
ulaĢılması konusunda çalıĢmaya yöntem açısından güç kazandırmaktadır (Patton, 2002: 231). Bu
kapsamda araĢtırma alanında, ayı-insan çatıĢması üzerine yürütülen projelerde yer alan kiĢiler,
yaban hayatını koruma üzerine çalıĢan uzmanlar, turist rehberleri ve akademisyenler ile
görüĢülmüĢtür. Tablo 1’de katılımcılara ait demografik bilgiler yer almaktadır.
535
