Page 551 - Stk 2015 Bildiriler E-Kitap
P. 551
Geri kalmış bir ülkeyiz. Turizmde destinasyon olarak sunulabilecek bir konu fakat az
gelişmişliğimiz nedeniyle gerçekleştiremiyoruz. Yürüyüş ve doğa gözlem turlarında
sadece rast gelirsek dürbün veya çıplak gözle izliyoruz. Destinasyonumuz konu için
uygun, hangi aylarda ayın hangi günleri nerede en sağlıklı gözlem olur bilinmekte fakat
gerçekleştirmek için yasal mevzuat yok. Yerel halktan hayvanlara zarar gelir diye de
korkumuz var.
Ormanın en büyük memeli hayvanı olan ayının, bir kültür olduğunu belirten bir kiĢi
ayıların yaĢayıĢ tarzının deneyim ve bilgelikle dolu olduğunu belirtmiĢtir. Bu görüĢe yakın diğer bir
görüĢ ise ayıların popülasyon, davranıĢ, biyoloji ve diğer bir çok özelliğinin ortaya konması
açısından ayı gözlemciliğinin önemli olduğunu dile getirmiĢtir. Katılımcılardan üçü, ayı-insan
çatıĢması yaĢanan alanlarda ayı gözlemciliğinin çatıĢmanın yaĢanmaması konusunda olumlu
etkilerinin olacağını ifade etmiĢlerdir. Ayı gözlemciliğinin toplumun bakıĢ açısını olumlu yönde
değiĢtireceğini ifade eden bir kiĢi Ģu Ģekilde belirtmiĢtir:
“Ayıların zararlı ve tehlikeli oldukları konusunda toplumun büyük bir bölümü üzerindeki
algının düzeltilmesi için, ayıların davranışlarının ve yaşam alanlarının izlenerek topluma
doğru bilgilerin aktarılması önemli.”
Ayı gözlemciliğinin turizmin çeĢitlenmesinde önem arz ettiği, benzer bir yorumda ise eko-
turizm açısından yüksek potansiyel taĢıyan bir aktivite olduğu elde edilen bulgular arasındadır.
Diğer bir bulgu ise ayı gözlemciliğinin macera turizmine hitap ettiğidir. Dünyada uygulama
alanlarına sahip olan ayı gözlemciliğinin Türkiye’de uygulanabilirliğinin belirli koĢullar dâhilinde
mümkün olduğunu belirten bir kiĢi, sağlıklı uygulanması durumunda hem doğanın korunmasında
hem de yerel toplulukların ekonomisine katkı sağlanmasında önemli olacağını belirtmiĢtir. Bu
bulgu literatürde yer alan diğer çalıĢmaların bulguları ile paralellik göstermektedir (Richardson vd.
2012; Chanteloup, 2013).
C. Ayı Gözlemciliğinin Türkiye’de Uygulanabilirliğine Yönelik Bulgular
Katılımcılara “Ayı gözlemciliğinin Türkiye’de uygulanabilirliği hakkında ne
düĢünüyorsunuz?” sorusu yöneltilmiĢ, on bir katılımcı içerisinden onu uygulanabilir olduğunu
söylemiĢ, biri ise yüksek maliyet gerektirdiğinden uygulanmasının zor olduğunu belirtmiĢtir.
Bununla beraber ayı gözlemciliğinin uygulanabilir olduğunu söyleyen katılımcılardan birisi,
uygulanabilirliğine neden olarak düĢük maliyeti göstermiĢtir. Uygulanabilirliğine evet diyenlerden
dördü en elveriĢli uygulama alanının Doğu Karadeniz bölgesi olduğunu belirtmiĢtir. Elde edilen bu
bulgu Kara ve Aydemir’in (2012) “Artvin bölgesi en fazla bozayı türüne sahiptir ve bozayılar
bölgede izlenebilecek yaban hayvanlarındandır” sonucu ile paralellik göstermektedir.
Katılımcılardan birisi ayı gözlemciliğinin Amerika, Kanada ve Ġskandinav ülkelerinde
yapılanlardan farklı olacağını, çünkü Türkiye’de yaĢayan bozayıların uzun süreli rahatsız
edilmelerinden dolayı daha ürkek olduğunu belirtmiĢtir. Bir diğer katılımcı da bu ürkekliği
desteklerken bunun pozitif bir durum olduğunu çünkü gözlemcilerin, insana alıĢmamıĢ ve doğal
özelliklerini korumuĢ canlıları izlemekten daha büyük keyif aldığını belirtmiĢtir.
537
gelişmişliğimiz nedeniyle gerçekleştiremiyoruz. Yürüyüş ve doğa gözlem turlarında
sadece rast gelirsek dürbün veya çıplak gözle izliyoruz. Destinasyonumuz konu için
uygun, hangi aylarda ayın hangi günleri nerede en sağlıklı gözlem olur bilinmekte fakat
gerçekleştirmek için yasal mevzuat yok. Yerel halktan hayvanlara zarar gelir diye de
korkumuz var.
Ormanın en büyük memeli hayvanı olan ayının, bir kültür olduğunu belirten bir kiĢi
ayıların yaĢayıĢ tarzının deneyim ve bilgelikle dolu olduğunu belirtmiĢtir. Bu görüĢe yakın diğer bir
görüĢ ise ayıların popülasyon, davranıĢ, biyoloji ve diğer bir çok özelliğinin ortaya konması
açısından ayı gözlemciliğinin önemli olduğunu dile getirmiĢtir. Katılımcılardan üçü, ayı-insan
çatıĢması yaĢanan alanlarda ayı gözlemciliğinin çatıĢmanın yaĢanmaması konusunda olumlu
etkilerinin olacağını ifade etmiĢlerdir. Ayı gözlemciliğinin toplumun bakıĢ açısını olumlu yönde
değiĢtireceğini ifade eden bir kiĢi Ģu Ģekilde belirtmiĢtir:
“Ayıların zararlı ve tehlikeli oldukları konusunda toplumun büyük bir bölümü üzerindeki
algının düzeltilmesi için, ayıların davranışlarının ve yaşam alanlarının izlenerek topluma
doğru bilgilerin aktarılması önemli.”
Ayı gözlemciliğinin turizmin çeĢitlenmesinde önem arz ettiği, benzer bir yorumda ise eko-
turizm açısından yüksek potansiyel taĢıyan bir aktivite olduğu elde edilen bulgular arasındadır.
Diğer bir bulgu ise ayı gözlemciliğinin macera turizmine hitap ettiğidir. Dünyada uygulama
alanlarına sahip olan ayı gözlemciliğinin Türkiye’de uygulanabilirliğinin belirli koĢullar dâhilinde
mümkün olduğunu belirten bir kiĢi, sağlıklı uygulanması durumunda hem doğanın korunmasında
hem de yerel toplulukların ekonomisine katkı sağlanmasında önemli olacağını belirtmiĢtir. Bu
bulgu literatürde yer alan diğer çalıĢmaların bulguları ile paralellik göstermektedir (Richardson vd.
2012; Chanteloup, 2013).
C. Ayı Gözlemciliğinin Türkiye’de Uygulanabilirliğine Yönelik Bulgular
Katılımcılara “Ayı gözlemciliğinin Türkiye’de uygulanabilirliği hakkında ne
düĢünüyorsunuz?” sorusu yöneltilmiĢ, on bir katılımcı içerisinden onu uygulanabilir olduğunu
söylemiĢ, biri ise yüksek maliyet gerektirdiğinden uygulanmasının zor olduğunu belirtmiĢtir.
Bununla beraber ayı gözlemciliğinin uygulanabilir olduğunu söyleyen katılımcılardan birisi,
uygulanabilirliğine neden olarak düĢük maliyeti göstermiĢtir. Uygulanabilirliğine evet diyenlerden
dördü en elveriĢli uygulama alanının Doğu Karadeniz bölgesi olduğunu belirtmiĢtir. Elde edilen bu
bulgu Kara ve Aydemir’in (2012) “Artvin bölgesi en fazla bozayı türüne sahiptir ve bozayılar
bölgede izlenebilecek yaban hayvanlarındandır” sonucu ile paralellik göstermektedir.
Katılımcılardan birisi ayı gözlemciliğinin Amerika, Kanada ve Ġskandinav ülkelerinde
yapılanlardan farklı olacağını, çünkü Türkiye’de yaĢayan bozayıların uzun süreli rahatsız
edilmelerinden dolayı daha ürkek olduğunu belirtmiĢtir. Bir diğer katılımcı da bu ürkekliği
desteklerken bunun pozitif bir durum olduğunu çünkü gözlemcilerin, insana alıĢmamıĢ ve doğal
özelliklerini korumuĢ canlıları izlemekten daha büyük keyif aldığını belirtmiĢtir.
537
