Page 281 - Stk 2015 Bildiriler E-Kitap
P. 281
mwell ve Lane, 2011; Edgell vd. 2007; Berry ve Ladkin, 1997) sürdürülebilir turizmin
kavramsallaştırılmasına yönelik ifadeleri dikkate alındığında genel kanaatin kavramsal olarak
sürdürülebilir turizmin bir genel fikrin bir sektöre uygulanması olduğu görülmektedir. Örneğin
Hardy ve Beeton, (2001:169) ve Garrod ve Fyall, (1998: 200) sürdürülebilir turizm kavramının,
öncülü olan sürdürülebilir kalkınmadan geliştirildiğine belirtmektedir. Bramwell ve Lane (2011: 413)
ise sürdürülebilir turizmi sürdürülebilir kalkınma fikrinin turizm sektöründe uygulanması olarak ifade
etmektedirler. Tao ve Wall (2009:90) sürdürülebilir turizmi sürdürülebilir gelişmenin türevi olarak
ifade ederken, Edgell vd. (2007:194)'ne göre sürdürülebilir turizm, felsefi açıdan tüm turizm
çeşitlerinin var oldukları bölgelerde gerçekleştirilmelerinde planlama aşamasından başlayarak temel
bir kriter olarak uygulanmasıdır.Bir başka bakış açısında sürdürülebilir turizm sürdürülebilir kalkınma
ilkelerinin turizmin ihtiyaçları bağlamında transferidir (Hardy ve Beeton, 2001:169). Berry ve Ladkin
(1997: 435) sürdürülebilir turizmi sürdürülebilir turizm gelişmesinin görünür hale (uygulama)
dönüşümü potansiyelini ifade ettiğini belirtmekte, ancak uygun politikaların uygulanması diğer ifade
ile fikirlerin uygulamaya dönüştürülmesi ile potansiyelini gerçekleştirebileceğine vurgu yapmaktadır.
Sürdürülebilir turizmi olumsuz etkileri minimize eden, olumlu etkileri ise maksimize etmeyi
amaçlayan bir yaklaşım olarak değerlendiren Weaver (2006:10),kavramı bu doğrultuda sürdürülebilir
kalkınmanın bir formu (örn. süreç olarak kalkınma) sonrasında ise başarının aracı olarak (örn. amaç
olarak kalkınma) görmekte ve iki kavram (sürdürülebilir turizm ve sürdürülebilir kalkınma) arasında
sanıldığı gibi doğrudan bir ilişki olmadığını belirtmektedir.
Farklı araştırmacıların (Hunter, 1995;Hunter, 1997; Clarke, 1997; Jafari, 1989,2001; Butler,
1999; Weaver, 2006) turizmde sürdürülebilirlik ile ilgili yaklaşımlarının ortaya konması ve
yaklaşımlardaki odak noktalarının belirlenmesi sürdürülebilir turizmin kavramsal boyutta
anlaşılmasına katkı sağlayacak ve ne olarak görüldüğünü ortaya koyacaktır.
Hunter (1995) sürdürülebilir turizm ve sürdürülebilir kalkınma arasındaki ilişkiyi ilk araştıran
araştırmacıdır. Araştırmacı sürdürülebilir turizm ve sürdürülebilir kalkınma arasındaki ilişkiyi
daldırma terimi ile ifade etmekte ve iki kavramın karşılıklı ilişkisi olduğunu ve bazı alanlarının ortak
olduğunu belirtmekte ancak bununla birlikte bileşenlerinin tamamen uyuşmadığını savunmaktadır.
Sürdürülebilir turizmin dar kapsamlı katkı sağladığına vurgu yapan araştırmacıya göre sürdürülebilir
kalkınma sürdürülebilir turizmden daha önemlidir (Akt.Johnston, 2014: 201-202). Hunter (1997)
sürdürülebilir turizm fikrinin turizmin sürdürülebilir kalkınmayı desteklemedeki rolünü arttırdığını
belirttiği bir başka çalışmasında bu desteğin dört boyutlu (turizm merkezli, ürün liderliği, çevre
liderliği, neotenous turizm) olarak ortaya çıktığını belirtmektedir. bunlar aşağıda sunulmuştur:
Turizm Merkezli: Sürdürülebilir kalkınmanın en zayıf şeklidir. Turizmin sektör olarak
gelişmesi ve turistlerin ve tur operatörlerinin istek ihtiyaçlarının karşılanması öncelikli yaklaşımdır.
Yaklaşımda turizmin geliştirileceği bölgede açlık ve bozulma bulunmalıdır. Turizm aktiviteleri
bölgede halen var olan ve çevreye zarar veren diğer ekonomik faaliyetlerin sağladığından daha fazla
refah getirmelidir. Turizmin gelişmesi bölgedeki kaynaklara daha fazla zarar veren diğer kaynakların
267
kavramsallaştırılmasına yönelik ifadeleri dikkate alındığında genel kanaatin kavramsal olarak
sürdürülebilir turizmin bir genel fikrin bir sektöre uygulanması olduğu görülmektedir. Örneğin
Hardy ve Beeton, (2001:169) ve Garrod ve Fyall, (1998: 200) sürdürülebilir turizm kavramının,
öncülü olan sürdürülebilir kalkınmadan geliştirildiğine belirtmektedir. Bramwell ve Lane (2011: 413)
ise sürdürülebilir turizmi sürdürülebilir kalkınma fikrinin turizm sektöründe uygulanması olarak ifade
etmektedirler. Tao ve Wall (2009:90) sürdürülebilir turizmi sürdürülebilir gelişmenin türevi olarak
ifade ederken, Edgell vd. (2007:194)'ne göre sürdürülebilir turizm, felsefi açıdan tüm turizm
çeşitlerinin var oldukları bölgelerde gerçekleştirilmelerinde planlama aşamasından başlayarak temel
bir kriter olarak uygulanmasıdır.Bir başka bakış açısında sürdürülebilir turizm sürdürülebilir kalkınma
ilkelerinin turizmin ihtiyaçları bağlamında transferidir (Hardy ve Beeton, 2001:169). Berry ve Ladkin
(1997: 435) sürdürülebilir turizmi sürdürülebilir turizm gelişmesinin görünür hale (uygulama)
dönüşümü potansiyelini ifade ettiğini belirtmekte, ancak uygun politikaların uygulanması diğer ifade
ile fikirlerin uygulamaya dönüştürülmesi ile potansiyelini gerçekleştirebileceğine vurgu yapmaktadır.
Sürdürülebilir turizmi olumsuz etkileri minimize eden, olumlu etkileri ise maksimize etmeyi
amaçlayan bir yaklaşım olarak değerlendiren Weaver (2006:10),kavramı bu doğrultuda sürdürülebilir
kalkınmanın bir formu (örn. süreç olarak kalkınma) sonrasında ise başarının aracı olarak (örn. amaç
olarak kalkınma) görmekte ve iki kavram (sürdürülebilir turizm ve sürdürülebilir kalkınma) arasında
sanıldığı gibi doğrudan bir ilişki olmadığını belirtmektedir.
Farklı araştırmacıların (Hunter, 1995;Hunter, 1997; Clarke, 1997; Jafari, 1989,2001; Butler,
1999; Weaver, 2006) turizmde sürdürülebilirlik ile ilgili yaklaşımlarının ortaya konması ve
yaklaşımlardaki odak noktalarının belirlenmesi sürdürülebilir turizmin kavramsal boyutta
anlaşılmasına katkı sağlayacak ve ne olarak görüldüğünü ortaya koyacaktır.
Hunter (1995) sürdürülebilir turizm ve sürdürülebilir kalkınma arasındaki ilişkiyi ilk araştıran
araştırmacıdır. Araştırmacı sürdürülebilir turizm ve sürdürülebilir kalkınma arasındaki ilişkiyi
daldırma terimi ile ifade etmekte ve iki kavramın karşılıklı ilişkisi olduğunu ve bazı alanlarının ortak
olduğunu belirtmekte ancak bununla birlikte bileşenlerinin tamamen uyuşmadığını savunmaktadır.
Sürdürülebilir turizmin dar kapsamlı katkı sağladığına vurgu yapan araştırmacıya göre sürdürülebilir
kalkınma sürdürülebilir turizmden daha önemlidir (Akt.Johnston, 2014: 201-202). Hunter (1997)
sürdürülebilir turizm fikrinin turizmin sürdürülebilir kalkınmayı desteklemedeki rolünü arttırdığını
belirttiği bir başka çalışmasında bu desteğin dört boyutlu (turizm merkezli, ürün liderliği, çevre
liderliği, neotenous turizm) olarak ortaya çıktığını belirtmektedir. bunlar aşağıda sunulmuştur:
Turizm Merkezli: Sürdürülebilir kalkınmanın en zayıf şeklidir. Turizmin sektör olarak
gelişmesi ve turistlerin ve tur operatörlerinin istek ihtiyaçlarının karşılanması öncelikli yaklaşımdır.
Yaklaşımda turizmin geliştirileceği bölgede açlık ve bozulma bulunmalıdır. Turizm aktiviteleri
bölgede halen var olan ve çevreye zarar veren diğer ekonomik faaliyetlerin sağladığından daha fazla
refah getirmelidir. Turizmin gelişmesi bölgedeki kaynaklara daha fazla zarar veren diğer kaynakların
267
