Page 52 - Stk 2015 Bildiriler E-Kitap
P. 52
ikrarcı ya da kalkınmacıdır. GeçmiĢ yıllar uygulamalarına bakıldığında, özellikle kaynakları sınırlı
olan geliĢmekte olan ülkelerde, ortak amaç olan dengeli, sürdürülebilir ve hızlı kalkınmanın en emin
ve dolaysız olarak, iyi hazırlanmıĢ kalkınma planları ile geliĢtirilebildiği görülmektedir. Bu nedenle,
çoğu geliĢmekte olan ülkelerde, uzun yıllardan beri „„Ulusal Kalkınma Planları‟‟ hazırlanmaktadır.
Turizm politikası ise geliĢen ve değiĢen turizm anlayıĢı doğrultusunda yeni anlamlar, boyutlar
ve hedefler kazanmıĢtır. Yakın zamana kadar turizm politikası, iç ve dıĢ turizmin geliĢtirilmesi için
kamu yönetiminin turizm alanında aldığı önlem ve yaptığı müdahalelerin tümü olarak tanımlanıyordu
(Çetin ve Yalnız, 1976: 32). Turizm politikası, turizmden sağlanan kazançların en yüksek düzeye
çıkarılmasını ve maliyetleri en aza indirmeyi amaçlayan dinamik bir politika olarak da tanımlanmıĢtır.
Politikanın dinamik karakteri; turizm sektörünün ülkenin Ģartlarından soyutlanamamasını ve Ģartlar
değiĢtikçe değiĢen verilere göre, önerilerin ve önlemlerin değiĢeceğini, böylece uygulamalara bilinçli
bir esnekliğin getirilmesini ifade eder (Olalı, 1990:30). Turizm politikası turizmin arz-talep durumunu,
mevcut koĢulların iyileĢtirilmesini belirtmekte, turizm alanında önerilen müdahalelerin etkilerini
araĢtırmakta, turizmin geliĢmesi için yeni hedefler ve olanaklar ortaya koymaktadır (Sivil, 2007:43).
Türkiye‟de turizm sektörüne yönelik politikalarda, planlı dönem öncesinde hem devlet
destekleri yoluyla hem de özel sektörün turizme ağırlığını koymaya baĢlaması ile bazı geliĢmeler
olmuĢ ve sektörün önemi anlaĢılmaya baĢlanmıĢtır. Ancak bu dönemde dünyada ve Türkiye‟de çok
önemli düzeyde turizm hareketliliği yaĢanmamıĢtır. 1963 ve sonrası dönemde hazırlanan kalkınma
planları ile turizme yönelik politikalar planlardaki hedefler çerçevesinde daha organize bir Ģekilde
yürütülmeye çalıĢılmıĢtır.
I. Araştırma Bulguları
Bu çalıĢmada araĢtırma metodu olarak, 1963 yılından günümüze kadar DPT tarafından
hazırlanmıĢ olan beĢ yıllık kalkınma planlarında öngörülen hedefler ile gerçekleĢme sonuçlarının
niteliksel olarak karĢılaĢtırılması ve değerlendirilmesi Ģeklinde bir yöntem izlenmiĢtir. Özellikle
turizm sektöründe beĢer yıllık plan dönemlerindeki yatak sayısı, turist sayısı ve turizm gelirindeki
değiĢmeler ilgili parametreler incelenmiĢ ve karĢılaĢtırma yapılmıĢtır. Ayrıca her plan dönemindeki
politik ve ekonomik açıdan sektördeki geliĢmeler irdelenmiĢ ve yorumlanmıĢtır. Tablo 1‟de genel
olarak turizm sektöründeki plan hedefleri ile gerçekleĢme sonuçlarına ortaya konulmuĢtur. ÇalıĢmanın
devamında her bir plan dönemindeki turizm sektörüne yönelik hedefler ve gerçekleĢme sonuçları
karĢılaĢtırılmıĢ ve sektördeki dönem içindeki önemli geliĢmelerden bahsedilmiĢtir.
38
olan geliĢmekte olan ülkelerde, ortak amaç olan dengeli, sürdürülebilir ve hızlı kalkınmanın en emin
ve dolaysız olarak, iyi hazırlanmıĢ kalkınma planları ile geliĢtirilebildiği görülmektedir. Bu nedenle,
çoğu geliĢmekte olan ülkelerde, uzun yıllardan beri „„Ulusal Kalkınma Planları‟‟ hazırlanmaktadır.
Turizm politikası ise geliĢen ve değiĢen turizm anlayıĢı doğrultusunda yeni anlamlar, boyutlar
ve hedefler kazanmıĢtır. Yakın zamana kadar turizm politikası, iç ve dıĢ turizmin geliĢtirilmesi için
kamu yönetiminin turizm alanında aldığı önlem ve yaptığı müdahalelerin tümü olarak tanımlanıyordu
(Çetin ve Yalnız, 1976: 32). Turizm politikası, turizmden sağlanan kazançların en yüksek düzeye
çıkarılmasını ve maliyetleri en aza indirmeyi amaçlayan dinamik bir politika olarak da tanımlanmıĢtır.
Politikanın dinamik karakteri; turizm sektörünün ülkenin Ģartlarından soyutlanamamasını ve Ģartlar
değiĢtikçe değiĢen verilere göre, önerilerin ve önlemlerin değiĢeceğini, böylece uygulamalara bilinçli
bir esnekliğin getirilmesini ifade eder (Olalı, 1990:30). Turizm politikası turizmin arz-talep durumunu,
mevcut koĢulların iyileĢtirilmesini belirtmekte, turizm alanında önerilen müdahalelerin etkilerini
araĢtırmakta, turizmin geliĢmesi için yeni hedefler ve olanaklar ortaya koymaktadır (Sivil, 2007:43).
Türkiye‟de turizm sektörüne yönelik politikalarda, planlı dönem öncesinde hem devlet
destekleri yoluyla hem de özel sektörün turizme ağırlığını koymaya baĢlaması ile bazı geliĢmeler
olmuĢ ve sektörün önemi anlaĢılmaya baĢlanmıĢtır. Ancak bu dönemde dünyada ve Türkiye‟de çok
önemli düzeyde turizm hareketliliği yaĢanmamıĢtır. 1963 ve sonrası dönemde hazırlanan kalkınma
planları ile turizme yönelik politikalar planlardaki hedefler çerçevesinde daha organize bir Ģekilde
yürütülmeye çalıĢılmıĢtır.
I. Araştırma Bulguları
Bu çalıĢmada araĢtırma metodu olarak, 1963 yılından günümüze kadar DPT tarafından
hazırlanmıĢ olan beĢ yıllık kalkınma planlarında öngörülen hedefler ile gerçekleĢme sonuçlarının
niteliksel olarak karĢılaĢtırılması ve değerlendirilmesi Ģeklinde bir yöntem izlenmiĢtir. Özellikle
turizm sektöründe beĢer yıllık plan dönemlerindeki yatak sayısı, turist sayısı ve turizm gelirindeki
değiĢmeler ilgili parametreler incelenmiĢ ve karĢılaĢtırma yapılmıĢtır. Ayrıca her plan dönemindeki
politik ve ekonomik açıdan sektördeki geliĢmeler irdelenmiĢ ve yorumlanmıĢtır. Tablo 1‟de genel
olarak turizm sektöründeki plan hedefleri ile gerçekleĢme sonuçlarına ortaya konulmuĢtur. ÇalıĢmanın
devamında her bir plan dönemindeki turizm sektörüne yönelik hedefler ve gerçekleĢme sonuçları
karĢılaĢtırılmıĢ ve sektördeki dönem içindeki önemli geliĢmelerden bahsedilmiĢtir.
38
