Page 53 - Stk 2015 Bildiriler E-Kitap
P. 53
lo 1. Kalkınma Planlarında Turizm Sektöründe Hedeflenen Gelişmeler ve Gerçekleşme
Sonuçları
5 Yıllık Hedeflenen GeliĢmeler GerçekleĢme Sonuçları
Kalkınma Yatak Turist Turizm Turizm çeĢitleri Yatak Turist Turizm
Planları sayısı sayısındaki sayısı sayısındaki
gelirindeki gelirindeki
No Dönemi değiĢim değiĢim değiĢim değiĢim
(%)* (%)* (%)* (%)*
I. 1963-1967 24900 20 34 Kitle turizmi 39958 23.7 20.85
II. 1968-1972 191996 25 32 Kitle turizmi 54502 12.82 52.40
III. 1973-1977 1260000 13 20 Kitle turizmi ve sosyal 54726 11.81 17.07
turizm
IV. 1979-1983 95000 15 23 Kitle turizm bireysel 77119 0.42 12.61
turizm
Kitle turizm bireysel
V. 1985-1989 100000 10.8 14.2 turizm sosyal, kıĢ, av ve 146000 17.32 29.09
su sporları, festival, sağlık
ve gençlik turizmi
KıĢ, av ve su sporları,
VI. 1990-1994 350000 8.2 13.6 festival, sağlık ve gençlik 314000 8.57 12.70
kongre, termal golf ve
üçüncü yaĢ turizmi
Golf, kıĢ, dağ, termal,
VII. 1996-2000 800000 13.9 21.5 sağlık, yat, karavan, 710000 8.59 13.8
kurvaziyer, kongre
Golf, kıĢ, dağ, termal,
VIII. 2001-2005 850000 8.6 10.1 sağlık, yat, karavan, 750000 16.69 21.90
kurvaziyer, kongre ve eko
turizmi
Golf, kıĢ, dağ, termal,
IX. 2007-213 950000 7.4 9.3 sağlık, yat, kongre, eko 1.2 8.18 8.21
turizm, sağlık ve kültür milyon
turizmi
Sağlık, kongre, kıĢ,
X. 2014-2018 1.3milyon 4.6 7.1 kurvaziyer, golf, kültür
turizmi
* Yıllık ortalama artıĢ
Kaynak: Kalkınma Planları, çeĢitli yıllar; TÜRSAB, 2015; Demir, 2014:109
I.A. Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1963-1967)
Birinci BeĢ Yıllık Kalkınma Planında, yabancı ülkelerde geliĢen turizm hareketleriyle beraber
talep artıĢının giderek Türkiye'ye yöneldiği ve ödemeler bilançosu açığının kapatılmasında geniĢ
ölçüde faydalanılması gerektiği belirtilmiĢtir. Turizm tesis yatırımları özel sektör tarafından ve alt yapı
yatırımları kamu sektörü tarafından yapılması gerekliliği vurgulanmıĢtır. Kaynakların sınırlı olması
sebebiyle turizme elveriĢli, turist çekme kabiliyeti yüksek olan bölgelere (Marmara, Ege ve
Antalya)önem verilmesi gerektiği belirtilmiĢtir (DPT, 1963: 425-426). Gerekli bölgelerde turizm
geliĢmesini plânlayacak, proje yapılmasını teĢvik ve yapılan iĢleri kontrol edecek bir “Turizmi
GeliĢtirme Kurulu” kurulması teĢvik edilecektir (DPT, 1963: 428)
Bu dönemin sonunda hedeflenen turist sayısı aĢılırken, hedeflenen %20 iken gerçekleĢen
%23,7 olmuĢtur. Turizm geliri artıĢı %34 hedeflenmiĢ, ancak %20,85 olarak gerçeklemiĢtir. Yatak
sayısı ise 24900 hedeflenirken, yaklaĢık 40000‟e ulaĢmıĢtır (Tablo 1). Turist baĢına harcama düzenli
olarak azalarak 1963 yılında 39 dolar iken 1967 yılında 23 dolar olmuĢtur. Turizm gelirlerinin GSMH
içindeki payı pek değiĢmemiĢtir. Birçok konunun mevzuat değiĢikliği gerektirmesi, imkânların
39
Sonuçları
5 Yıllık Hedeflenen GeliĢmeler GerçekleĢme Sonuçları
Kalkınma Yatak Turist Turizm Turizm çeĢitleri Yatak Turist Turizm
Planları sayısı sayısındaki sayısı sayısındaki
gelirindeki gelirindeki
No Dönemi değiĢim değiĢim değiĢim değiĢim
(%)* (%)* (%)* (%)*
I. 1963-1967 24900 20 34 Kitle turizmi 39958 23.7 20.85
II. 1968-1972 191996 25 32 Kitle turizmi 54502 12.82 52.40
III. 1973-1977 1260000 13 20 Kitle turizmi ve sosyal 54726 11.81 17.07
turizm
IV. 1979-1983 95000 15 23 Kitle turizm bireysel 77119 0.42 12.61
turizm
Kitle turizm bireysel
V. 1985-1989 100000 10.8 14.2 turizm sosyal, kıĢ, av ve 146000 17.32 29.09
su sporları, festival, sağlık
ve gençlik turizmi
KıĢ, av ve su sporları,
VI. 1990-1994 350000 8.2 13.6 festival, sağlık ve gençlik 314000 8.57 12.70
kongre, termal golf ve
üçüncü yaĢ turizmi
Golf, kıĢ, dağ, termal,
VII. 1996-2000 800000 13.9 21.5 sağlık, yat, karavan, 710000 8.59 13.8
kurvaziyer, kongre
Golf, kıĢ, dağ, termal,
VIII. 2001-2005 850000 8.6 10.1 sağlık, yat, karavan, 750000 16.69 21.90
kurvaziyer, kongre ve eko
turizmi
Golf, kıĢ, dağ, termal,
IX. 2007-213 950000 7.4 9.3 sağlık, yat, kongre, eko 1.2 8.18 8.21
turizm, sağlık ve kültür milyon
turizmi
Sağlık, kongre, kıĢ,
X. 2014-2018 1.3milyon 4.6 7.1 kurvaziyer, golf, kültür
turizmi
* Yıllık ortalama artıĢ
Kaynak: Kalkınma Planları, çeĢitli yıllar; TÜRSAB, 2015; Demir, 2014:109
I.A. Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1963-1967)
Birinci BeĢ Yıllık Kalkınma Planında, yabancı ülkelerde geliĢen turizm hareketleriyle beraber
talep artıĢının giderek Türkiye'ye yöneldiği ve ödemeler bilançosu açığının kapatılmasında geniĢ
ölçüde faydalanılması gerektiği belirtilmiĢtir. Turizm tesis yatırımları özel sektör tarafından ve alt yapı
yatırımları kamu sektörü tarafından yapılması gerekliliği vurgulanmıĢtır. Kaynakların sınırlı olması
sebebiyle turizme elveriĢli, turist çekme kabiliyeti yüksek olan bölgelere (Marmara, Ege ve
Antalya)önem verilmesi gerektiği belirtilmiĢtir (DPT, 1963: 425-426). Gerekli bölgelerde turizm
geliĢmesini plânlayacak, proje yapılmasını teĢvik ve yapılan iĢleri kontrol edecek bir “Turizmi
GeliĢtirme Kurulu” kurulması teĢvik edilecektir (DPT, 1963: 428)
Bu dönemin sonunda hedeflenen turist sayısı aĢılırken, hedeflenen %20 iken gerçekleĢen
%23,7 olmuĢtur. Turizm geliri artıĢı %34 hedeflenmiĢ, ancak %20,85 olarak gerçeklemiĢtir. Yatak
sayısı ise 24900 hedeflenirken, yaklaĢık 40000‟e ulaĢmıĢtır (Tablo 1). Turist baĢına harcama düzenli
olarak azalarak 1963 yılında 39 dolar iken 1967 yılında 23 dolar olmuĢtur. Turizm gelirlerinin GSMH
içindeki payı pek değiĢmemiĢtir. Birçok konunun mevzuat değiĢikliği gerektirmesi, imkânların
39
