Page 601 - Stk 2015 Bildiriler E-Kitap
P. 601
I. YAZIN TARAMASI
Turistik ürün, turistlerin ihtiyaçlarını karĢılayabilecek nitelikteki mal ve hizmetlerin karıĢımı
ya da mal ve hizmetler karıĢımından oluĢan bir pakettir (Olalı ve Timur, 1988: 421). Usal ve Oral
(2001: 125) ise turistik ürünü; turistlerin, yaĢamlarını sürdürdükleri yerlerden ayrılmalarıyla baĢlayıp
yeniden evlerine dönmelerine kadar geçen süre içinde satın aldıkları veya faydalandıkları mal ve
hizmetlerin tamamı Ģeklinde tanımlamıĢlardır. Bu bağlamda değerlendirildiğinde dar anlamda
hediyelik eĢya, konaklama hizmeti, paket tur gibi ürünler; geniĢ anlamda ise destinasyonun tamamı bir
turistik ürün olarak değerlendirilebilmektedir. Turistik ürünün „destinasyon‟ olarak ele alınması
durumunda, destinasyonun; çekicilik, ulaĢılabilirlik, turizm iĢletmeleri, etkinlikler ve imaj gibi bir
takım özelliklere sahip olması gerektiği belirtilmiĢtir (Kozak vd., 2008: 41). Turistik çekicilik
unsurlarını ise doğal, sosyo-kültürel, ekonomik ve psikoloji unsurlar olarak sıralamak mümkündür
(AktaĢ ve Batman, 2010: 378). Mutfak kültürü, sosyo-kültürel unsurlar baĢlığı altında
değerlendirilmektedir. Akoğlan vd. (2009: 147) özel ilgi turizmi çeĢitlerini sınıflandırdıkları
çalıĢmalarında, geleneksel mutfak kültürüne, kültür turizmi baĢlığı altında „kültüre yönelik insan
faaliyetleri‟ alt baĢlığı içerisinde yer vermiĢlerdir.
Mutfak kültürünün turizm alanında kullanımına iliĢkin literatürde farklı araĢtırmalar
bulunmaktadır. Aslan vd. (2014) mutfak kültürü kavramını yöresel mutfak açısından değerlendirmiĢ
ve destinasyon markalaĢma sürecinde yöresel mutfağın rolü üzerinde durmuĢlardır. GörüĢme yöntemi
ile gerçekleĢtirilen araĢtırmada, turistlerin yöresel yemeklere ilgi gösterdikleri ancak bu yemeklerin
hazırlanmasında profesyonel personel bulma konusunda sorunlar yaĢandığı ve yöresel yemeklerin
maliyetlerinin yüksek olması ve ertesi güne saklanamaması nedeniyle problemler yaĢandığı sonucuna
varılmıĢtır. Ekiz ve Köker (2012), turistlerin destinasyondan tatmin düzeylerinin belirleyen faktörler
üzerine gerçekleĢtirmiĢ oldukları araĢtırmalarında, yiyecek unsurlarının bu belirleyicilerden birisi
olduğunu tespit etmekle beraber, bu faktörün turistin tatmin düzeyi üzerinde anlamlı bir etkisinin
olmadığını tespit etmiĢlerdir. AraĢtırmacılar, literatürle çeliĢtiğini ifade ettikleri bu sonucun nedeninin,
araĢtırma bölgesi olan Kuzey Kıbrıs‟ta yerel mutfak kültürü unsurlarının turistik ürün olarak
kullanılmaması olduğunu ifade etmiĢlerdir.
GüneĢ vd. (2008) mutfak kültürünü sürdürülebilir turizm açısından değerlendirmiĢler ve
yöresel yemeklerin korunarak gelecek nesillere aktarılabilmesinin önemli yollarından birinin, bu
kültür unsularının turizm ürünü haline dönüĢtürülmesi olduğunu ifade etmiĢlerdir. Cömert (2014)
araĢtırmasında, yöresel mutfağın turizm pazarlaması açısından son derece önemli olduğunu
vurgulamıĢ ve Hatay mutfağı üzerinden örnekler vermiĢtir. Bezirgan ve Koç (2014) ise, Cunda Adası
örnekleminde gerçekleĢtirmiĢ oldukları araĢtırmalarında, yerel mutfak unsurlarının destinasyona
yönelik aidiyet duygusunun oluĢumuna etkilerini incelemiĢlerdir. Nicel veri toplama tekniğinin
kullanıldığı çalıĢmada turistlere anket uygulanmıĢ ve sonuçlar yapısal eĢitlik modeli ile incelenmiĢtir.
587
Turistik ürün, turistlerin ihtiyaçlarını karĢılayabilecek nitelikteki mal ve hizmetlerin karıĢımı
ya da mal ve hizmetler karıĢımından oluĢan bir pakettir (Olalı ve Timur, 1988: 421). Usal ve Oral
(2001: 125) ise turistik ürünü; turistlerin, yaĢamlarını sürdürdükleri yerlerden ayrılmalarıyla baĢlayıp
yeniden evlerine dönmelerine kadar geçen süre içinde satın aldıkları veya faydalandıkları mal ve
hizmetlerin tamamı Ģeklinde tanımlamıĢlardır. Bu bağlamda değerlendirildiğinde dar anlamda
hediyelik eĢya, konaklama hizmeti, paket tur gibi ürünler; geniĢ anlamda ise destinasyonun tamamı bir
turistik ürün olarak değerlendirilebilmektedir. Turistik ürünün „destinasyon‟ olarak ele alınması
durumunda, destinasyonun; çekicilik, ulaĢılabilirlik, turizm iĢletmeleri, etkinlikler ve imaj gibi bir
takım özelliklere sahip olması gerektiği belirtilmiĢtir (Kozak vd., 2008: 41). Turistik çekicilik
unsurlarını ise doğal, sosyo-kültürel, ekonomik ve psikoloji unsurlar olarak sıralamak mümkündür
(AktaĢ ve Batman, 2010: 378). Mutfak kültürü, sosyo-kültürel unsurlar baĢlığı altında
değerlendirilmektedir. Akoğlan vd. (2009: 147) özel ilgi turizmi çeĢitlerini sınıflandırdıkları
çalıĢmalarında, geleneksel mutfak kültürüne, kültür turizmi baĢlığı altında „kültüre yönelik insan
faaliyetleri‟ alt baĢlığı içerisinde yer vermiĢlerdir.
Mutfak kültürünün turizm alanında kullanımına iliĢkin literatürde farklı araĢtırmalar
bulunmaktadır. Aslan vd. (2014) mutfak kültürü kavramını yöresel mutfak açısından değerlendirmiĢ
ve destinasyon markalaĢma sürecinde yöresel mutfağın rolü üzerinde durmuĢlardır. GörüĢme yöntemi
ile gerçekleĢtirilen araĢtırmada, turistlerin yöresel yemeklere ilgi gösterdikleri ancak bu yemeklerin
hazırlanmasında profesyonel personel bulma konusunda sorunlar yaĢandığı ve yöresel yemeklerin
maliyetlerinin yüksek olması ve ertesi güne saklanamaması nedeniyle problemler yaĢandığı sonucuna
varılmıĢtır. Ekiz ve Köker (2012), turistlerin destinasyondan tatmin düzeylerinin belirleyen faktörler
üzerine gerçekleĢtirmiĢ oldukları araĢtırmalarında, yiyecek unsurlarının bu belirleyicilerden birisi
olduğunu tespit etmekle beraber, bu faktörün turistin tatmin düzeyi üzerinde anlamlı bir etkisinin
olmadığını tespit etmiĢlerdir. AraĢtırmacılar, literatürle çeliĢtiğini ifade ettikleri bu sonucun nedeninin,
araĢtırma bölgesi olan Kuzey Kıbrıs‟ta yerel mutfak kültürü unsurlarının turistik ürün olarak
kullanılmaması olduğunu ifade etmiĢlerdir.
GüneĢ vd. (2008) mutfak kültürünü sürdürülebilir turizm açısından değerlendirmiĢler ve
yöresel yemeklerin korunarak gelecek nesillere aktarılabilmesinin önemli yollarından birinin, bu
kültür unsularının turizm ürünü haline dönüĢtürülmesi olduğunu ifade etmiĢlerdir. Cömert (2014)
araĢtırmasında, yöresel mutfağın turizm pazarlaması açısından son derece önemli olduğunu
vurgulamıĢ ve Hatay mutfağı üzerinden örnekler vermiĢtir. Bezirgan ve Koç (2014) ise, Cunda Adası
örnekleminde gerçekleĢtirmiĢ oldukları araĢtırmalarında, yerel mutfak unsurlarının destinasyona
yönelik aidiyet duygusunun oluĢumuna etkilerini incelemiĢlerdir. Nicel veri toplama tekniğinin
kullanıldığı çalıĢmada turistlere anket uygulanmıĢ ve sonuçlar yapısal eĢitlik modeli ile incelenmiĢtir.
587
