Page 652 - Stk 2015 Bildiriler E-Kitap
P. 652
ecek sağlayan işletmeler (otel, restoran vb.) için değil yiyecek tedarik zinciri çevresindeki tüm
unsurlar için önemli ekonomik etkileri bulunmaktadır. Dolayısıyla, yiyecek üretimi ve turizm
arasındaki ilişkinin gelişmesiyle sağlanabilecek potansiyel ekonomik fırsatlar sadece gastronomi veya
mutfak turizmi pazarı tarafından değil neredeyse turizmin tüm bileşenleri tarafından paylaşılmaktadır.
Bu bağlamda özellikle son 10 yılda devlet otoritesinin ve özel sektörün yiyecek ve turizm arasındaki
ilişkiye olan ilgisinin temel sebeplerini aşağıdakiler gibi sıralayabiliriz (Hall, 2012: 50);
Gastronomi ve mutfak yönelimiyle seyahat eden turistler üst gelir grubu pazarı olarak
algılanması
Yemek turizmi, ziyaretçilere sunulabilecek kapsamlı bir içeriğe sahip diğer kültürel ve
doğal miras çekicilikleriyle ilişkilendirilmesi,
Kırsal alanlarda yöresel yiyeceklerin sağlanması, geliştirilmesi ve hatta
canlandırılmasıyla ekonomilerini yeniden inşa etme olasılıklarının yüksek olması,
Şehrin çevresi veya yaşam alanları belirli yöresel yemeklerde uzmanlaşmışsa
ziyaretçiler için bir çekicilik unsuru oluşturabilir. Restoranların, kafelerin ve
pazarların çeşitli noktalarda yoğunlaşması şehrin çevresine bir karakter getirerek
pazarlama ve markalama çalışmalarını kolaylaştırabilmesi,
Yöresel yiyecekleri, belirli bir bölgede üretilen veya yetiştirilen yiyecek çeşitleri olarak
tanımlanabilir. Biraz daha kapsamlı bir tanım yapmak gerekirse yöresel yiyecekler, belirli bir yörede
yetişen veya işlenmiş ürünlerle yapılan, o yöreye özgü kültürel özellikleri barındıran yiyecekler
bütünü olarak ifade edilebilir (Bezirgan ve Koç, 2014: 918; Yurtseven ve Kaya, 2010: 266). Bu
nedenle yöresel yiyecekler, bir turizm bölgesine ait kültürel özeliklerin en önemli parçalarından biri
olurken, turistlerin bu bölgede yaşayacakları deneyimlerine, çekicilik ve çeşitlilik katmaktadır.
Nitekim turist davranışıyla ilgili yapılan çalışmalar da dışarıda yemek yemenin birinci veya ikinci
sırada yer alan aktivite olduğunu ortaya çıkarmıştır (Shenoy, 2005: 1). Tefler ve Wall (2000: 425)
turistlerin dışarıda yemek yemeyle ilgili harcamaları toplam turist harcamalarının üçte birini
oluşturduğunu belirtmektedir. Benzer şekilde Enteleca Research and Consultancy’a (2000: 17) göre
İngiltere’yi ziyaret eden turistlerin %72’si yöresel yiyecek ve içeceklere yönelik harcama yapmaktadır.
Bu durum turistlerin yöreye özgü en önemli değerlerden biri olan yemeklerin turistler tarafından gün
geçtikçe daha fazla önemsendiğini gösteren kanıt niteliğindedir. Nitekim başka kültürlerle
bütünleşmenin en önemli araçlarından biri olan yöresel yiyecekler turiste diğer kültürleri sadece
zihniyle değil duygularıyla da tanıma şansı vermektedir.
Turistlere sunulan yiyecek ve içecek türlerinin destinasyonların ekonomik, kültürel ve
çevresel sürdürülebilirliğin sağlanmasında önemli rol oynadığı ve yerel kaynaklarla üretilen ürünlerin
hem ev sahibi hem de ziyaretçi açısından fayda sağladığı çeşitli araştırmacılar tarafından
belirtilmektedir (Beer, 2008: 154; Everett ve Aitchison, 2008: 151; Kivela ve Crotts, 2006: 357). Bu
durum yöresel yiyeceklerin, turist deneyimlerinde oynadığı role, sağladığı ekonomik, sosyal ve
638
unsurlar için önemli ekonomik etkileri bulunmaktadır. Dolayısıyla, yiyecek üretimi ve turizm
arasındaki ilişkinin gelişmesiyle sağlanabilecek potansiyel ekonomik fırsatlar sadece gastronomi veya
mutfak turizmi pazarı tarafından değil neredeyse turizmin tüm bileşenleri tarafından paylaşılmaktadır.
Bu bağlamda özellikle son 10 yılda devlet otoritesinin ve özel sektörün yiyecek ve turizm arasındaki
ilişkiye olan ilgisinin temel sebeplerini aşağıdakiler gibi sıralayabiliriz (Hall, 2012: 50);
Gastronomi ve mutfak yönelimiyle seyahat eden turistler üst gelir grubu pazarı olarak
algılanması
Yemek turizmi, ziyaretçilere sunulabilecek kapsamlı bir içeriğe sahip diğer kültürel ve
doğal miras çekicilikleriyle ilişkilendirilmesi,
Kırsal alanlarda yöresel yiyeceklerin sağlanması, geliştirilmesi ve hatta
canlandırılmasıyla ekonomilerini yeniden inşa etme olasılıklarının yüksek olması,
Şehrin çevresi veya yaşam alanları belirli yöresel yemeklerde uzmanlaşmışsa
ziyaretçiler için bir çekicilik unsuru oluşturabilir. Restoranların, kafelerin ve
pazarların çeşitli noktalarda yoğunlaşması şehrin çevresine bir karakter getirerek
pazarlama ve markalama çalışmalarını kolaylaştırabilmesi,
Yöresel yiyecekleri, belirli bir bölgede üretilen veya yetiştirilen yiyecek çeşitleri olarak
tanımlanabilir. Biraz daha kapsamlı bir tanım yapmak gerekirse yöresel yiyecekler, belirli bir yörede
yetişen veya işlenmiş ürünlerle yapılan, o yöreye özgü kültürel özellikleri barındıran yiyecekler
bütünü olarak ifade edilebilir (Bezirgan ve Koç, 2014: 918; Yurtseven ve Kaya, 2010: 266). Bu
nedenle yöresel yiyecekler, bir turizm bölgesine ait kültürel özeliklerin en önemli parçalarından biri
olurken, turistlerin bu bölgede yaşayacakları deneyimlerine, çekicilik ve çeşitlilik katmaktadır.
Nitekim turist davranışıyla ilgili yapılan çalışmalar da dışarıda yemek yemenin birinci veya ikinci
sırada yer alan aktivite olduğunu ortaya çıkarmıştır (Shenoy, 2005: 1). Tefler ve Wall (2000: 425)
turistlerin dışarıda yemek yemeyle ilgili harcamaları toplam turist harcamalarının üçte birini
oluşturduğunu belirtmektedir. Benzer şekilde Enteleca Research and Consultancy’a (2000: 17) göre
İngiltere’yi ziyaret eden turistlerin %72’si yöresel yiyecek ve içeceklere yönelik harcama yapmaktadır.
Bu durum turistlerin yöreye özgü en önemli değerlerden biri olan yemeklerin turistler tarafından gün
geçtikçe daha fazla önemsendiğini gösteren kanıt niteliğindedir. Nitekim başka kültürlerle
bütünleşmenin en önemli araçlarından biri olan yöresel yiyecekler turiste diğer kültürleri sadece
zihniyle değil duygularıyla da tanıma şansı vermektedir.
Turistlere sunulan yiyecek ve içecek türlerinin destinasyonların ekonomik, kültürel ve
çevresel sürdürülebilirliğin sağlanmasında önemli rol oynadığı ve yerel kaynaklarla üretilen ürünlerin
hem ev sahibi hem de ziyaretçi açısından fayda sağladığı çeşitli araştırmacılar tarafından
belirtilmektedir (Beer, 2008: 154; Everett ve Aitchison, 2008: 151; Kivela ve Crotts, 2006: 357). Bu
durum yöresel yiyeceklerin, turist deneyimlerinde oynadığı role, sağladığı ekonomik, sosyal ve
638