Page 169 - Stk 2015 Bildiriler E-Kitap
P. 169
TURİZM ETİK İLKELERİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZMDEKİ YERİ VE ÖNEMİ
Serdar CEYLAN1
Mehmet SOMUNCU2
ÖZET
20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren ivme kazanan Dünya turizminde, kitlesel turizmin neden olduğu çevresel, sosyo-
kültürel problemler 1960 ve 1970’li yıllarda önemli boyutlara ulaĢmıĢtır. Bu yıllardan itibaren sektörün ekonomik yöndeki
geliĢmesinin yanında çevresel ve sosyal boyutlarıyla birlikte dengeli bir geliĢme göstermesi hedeflenmiĢ, 1980’li yılların
sonu ile 1990’lı yılların baĢından itibaren de bu hedefi gerçekleĢtirmeye yönelik olarak sürdürülebilir turizm kavramı ve
uygulamaları yaygınlaĢmaya baĢlamıĢtır. Sürdürülebilir turizm uygulamalarında etik ilkeler büyük önem taĢımaktadır.
BirleĢmiĢ Milletler Dünya Turizm Örgütü (UNWTO), 1999 yılında Türkiye’nin de içinde bulunduğu 114 ülkenin görüĢleri
doğrultusunda 10 maddeden oluĢan Turizmde Küresel Etik Ġlkeler Bildirgesi’ni kabul etmiĢtir. BirleĢmiĢ Milletler Genel
Kurulu, 2001 yılında bu etik ilkeleri onaylamıĢ ve ilkeler resmi bir belge niteliği kazanmıĢtır. Türkiye Kültür ve Turizm
Bakanlığı, 2002 yılında yayınladığı kitapçıkta küresel etik ilkelerini beyan etmiĢ ve bu ilkeleri Türkiye’ye uyarlamayı
hedeflemiĢtir. Bu çalıĢmada, küresel etik ilkeleri sürdürülebilir turizm temelinde ele alınmıĢ ve yapılacak politika ve
planlamalarda etik konusunun yeri ve önemi ortaya konulmuĢtur. AraĢtırmada turizmde etik konusu üzerine yapılmıĢ
çalıĢmalar üzerinden konu analiz edilmiĢtir. Bulgulara göre, turist ve ev sahibi toplum arasında bireysel, mesleki ve sosyal
etik sorumluluklar bulunmaktadır. Son dönemlerde turizmde etik dıĢı olayların sayıca arttığı görülmektedir. ĠĢletmecilerin ve
iĢletmelerde çalıĢanların etik algısında, eğitim, yaĢ, cinsiyet gibi farklı değiĢkenler etkili olmuĢtur. Ayrıca turizm
acentelerinde ve rehberlerde de etik dıĢı uygulamalara rastlanmıĢtır.
Anahtar kelimeler: Turizm, turizmde etik ilkeler, sürdürülebilir turizm, Türkiye
ABSTRACT
The world tourism has gained momentum since the second half of the 20th century; however, the problems which are
environmental and socio-cultural, caused by the mass tourism reached significant proportions in 1960 and 1970s.
Representation a balanced development together with economic, environmental and social dimensions of the sector aimed
since the beginning these years. The concept and applications of sustainable tourism began to pervade for it since the end of
the 1980s and early 1990s. The principles of ethic are importance in applications of sustainable tourism. The United Nations
World Tourism Organization (UNWTO) admit the global ethic principles which are formed ten provisos or titles, with
thoughts of 114 the counties, including Turkey. UN approved them and they happen a formal document. The Tourism
Ministry of Turkey declared with a manual or brochure them and it aimed to adapt or modify to Turkey them. The global
ethic principles discussed on the sustainability of tourism in this study. Moreover, ethic’s important in the planning and the
politics of the future explained. The topic that is ethic in tourism, analyzed on literature in the research. According to
findings, there are responsibilities that are individual, professional and social between tourist and host community. Unethical
cases in tourism have increased recently as quantitative. Ethic perception of laboring personals and managers in hotel
managements changed according to factor like education, sex, marital status, age. Furthermore, tourism agents and guides
have made unethical applications during your working.
Keywords: Tourism, ethic codes for tourism, sustainable tourism, Turkey
1Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Coğrafya Anabilim Dalı, Ankara (serdar_ceylan_51@hotmail.com)
2Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, Coğrafya Bölümü, Ankara (mehmet.somuncu@ankara.edu.tr)
155
Serdar CEYLAN1
Mehmet SOMUNCU2
ÖZET
20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren ivme kazanan Dünya turizminde, kitlesel turizmin neden olduğu çevresel, sosyo-
kültürel problemler 1960 ve 1970’li yıllarda önemli boyutlara ulaĢmıĢtır. Bu yıllardan itibaren sektörün ekonomik yöndeki
geliĢmesinin yanında çevresel ve sosyal boyutlarıyla birlikte dengeli bir geliĢme göstermesi hedeflenmiĢ, 1980’li yılların
sonu ile 1990’lı yılların baĢından itibaren de bu hedefi gerçekleĢtirmeye yönelik olarak sürdürülebilir turizm kavramı ve
uygulamaları yaygınlaĢmaya baĢlamıĢtır. Sürdürülebilir turizm uygulamalarında etik ilkeler büyük önem taĢımaktadır.
BirleĢmiĢ Milletler Dünya Turizm Örgütü (UNWTO), 1999 yılında Türkiye’nin de içinde bulunduğu 114 ülkenin görüĢleri
doğrultusunda 10 maddeden oluĢan Turizmde Küresel Etik Ġlkeler Bildirgesi’ni kabul etmiĢtir. BirleĢmiĢ Milletler Genel
Kurulu, 2001 yılında bu etik ilkeleri onaylamıĢ ve ilkeler resmi bir belge niteliği kazanmıĢtır. Türkiye Kültür ve Turizm
Bakanlığı, 2002 yılında yayınladığı kitapçıkta küresel etik ilkelerini beyan etmiĢ ve bu ilkeleri Türkiye’ye uyarlamayı
hedeflemiĢtir. Bu çalıĢmada, küresel etik ilkeleri sürdürülebilir turizm temelinde ele alınmıĢ ve yapılacak politika ve
planlamalarda etik konusunun yeri ve önemi ortaya konulmuĢtur. AraĢtırmada turizmde etik konusu üzerine yapılmıĢ
çalıĢmalar üzerinden konu analiz edilmiĢtir. Bulgulara göre, turist ve ev sahibi toplum arasında bireysel, mesleki ve sosyal
etik sorumluluklar bulunmaktadır. Son dönemlerde turizmde etik dıĢı olayların sayıca arttığı görülmektedir. ĠĢletmecilerin ve
iĢletmelerde çalıĢanların etik algısında, eğitim, yaĢ, cinsiyet gibi farklı değiĢkenler etkili olmuĢtur. Ayrıca turizm
acentelerinde ve rehberlerde de etik dıĢı uygulamalara rastlanmıĢtır.
Anahtar kelimeler: Turizm, turizmde etik ilkeler, sürdürülebilir turizm, Türkiye
ABSTRACT
The world tourism has gained momentum since the second half of the 20th century; however, the problems which are
environmental and socio-cultural, caused by the mass tourism reached significant proportions in 1960 and 1970s.
Representation a balanced development together with economic, environmental and social dimensions of the sector aimed
since the beginning these years. The concept and applications of sustainable tourism began to pervade for it since the end of
the 1980s and early 1990s. The principles of ethic are importance in applications of sustainable tourism. The United Nations
World Tourism Organization (UNWTO) admit the global ethic principles which are formed ten provisos or titles, with
thoughts of 114 the counties, including Turkey. UN approved them and they happen a formal document. The Tourism
Ministry of Turkey declared with a manual or brochure them and it aimed to adapt or modify to Turkey them. The global
ethic principles discussed on the sustainability of tourism in this study. Moreover, ethic’s important in the planning and the
politics of the future explained. The topic that is ethic in tourism, analyzed on literature in the research. According to
findings, there are responsibilities that are individual, professional and social between tourist and host community. Unethical
cases in tourism have increased recently as quantitative. Ethic perception of laboring personals and managers in hotel
managements changed according to factor like education, sex, marital status, age. Furthermore, tourism agents and guides
have made unethical applications during your working.
Keywords: Tourism, ethic codes for tourism, sustainable tourism, Turkey
1Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Coğrafya Anabilim Dalı, Ankara (serdar_ceylan_51@hotmail.com)
2Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, Coğrafya Bölümü, Ankara (mehmet.somuncu@ankara.edu.tr)
155
